Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Dosya


Dosya

Bloguma dokunma



Şahane
Toplam oy: 1386

Aslına bakarsanız, irili ufaklı internet yasaklarına tam alışmaya, bunların etrafından dolaşmanın yollarını tanımaya başlıyorduk ki; internet söz konusu olduğunda ancak traji-komik bir hal alabilen sansür çabası, “hassas” bir noktaya değdi: Blogspot’a...

 

Bir sabah binlerce kişinin uçsuz bucaksız internet dünyasında kendilerini var etmelerine olanak tanıyan Google’ın blog sitesine erişemediğimizde, alışma halinin arkasına gizlenmiş huzursuzluk gün yüzüne çıktı. Malının çalındığı iddiası ile ‘mülkün temeli adalet’e başvurarak kapatmaya yol açan Digitürk’ün ‘mağdur dilli’ açıklamaları, adaletin sağladığı temeli insanların vicdanında bulamadı ve öfkeyi dindirmedi. Öyle ki, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kamuoyuna “Blogların kapatılmasıyla ilgili de çok mesaj alıyorum. Anladığım kadarıyla bu alandaki hukuk gözden geçirilmeli...” ‘tweet’ini iletti. (Ne de olsa aynı gün, Twitter’daki 220 bin takipçisine Mısır’da gençlerin sosyal medyayı kullanmasından nasıl etkilendiği anlatarak “İletişim teknolojilerinin eriştiği bu güç karşısında hiçbir kapalı rejimin uzun vadede ayakta kalması mümkün değil.” kanaatini paylaşmıştı). Ülkenin en üst makamından gelen bu açıklamanın etkisi oldu mu bilinmez; ama geçen sene sokağa dökülen ve meclise çıkan internet sansürüne karşı tepkinin yeniden alevlenmesi, AİHM’de Türkiye aleyhindeki davalar arasına internette sansürün de katılması gibi gelişmelerin ardından, Blogspot sitesine erişim yasağının kaldırıldığı açıklandı.

 

Bu derece etkili bir tepkinin ortaya çıkması kuşkusuz kullanıcı sayısının yüksekliğiyle ilgili değil; nitekim, Youtube gibi trafiği epey yüksek bir site dahi, bu derece sert bir tepki almamıştı. Peki Blogspot yasağında, bu kadar tepki yaratan fark ne?

 

İŞİN SIRRI “KİŞİSELLİK”TE

 

Bugüne kadar erişime engellenen sitelerden farklı olarak, Blogspot’un kapatılmasıyla aslında binlerce sitenin bir anda kapatılıyor olması önemli bir etken. Ne ki, işin belki de daha önemli, daha özlü kısmı ise erişime engellenen bu binlerce sitenin içeriğinde yatıyor. “Blog”, profesyonel olarak yazar-çizer olmayan insanların yazıp çizmelerine, yaratılarını sunmalarına olanak veren bir mevhum. Pekâlâ taraftar toplulukları olsun (yasak esnasında, futbol tribünlerinde Digitürk’ün protesto edilmesi manidardı) politik ya da mesleki topluluklar olsun her çeşit topluluğa seslerini duyuracakları kalıcı bir mekân edinmelerine olanak verdiği gibi, kişisel olanın da toplumsallaştırılabildiği bir alan.

 

Her meslekten olduğu gibi yazarlıktan ekmek yiyen pek çok profesyonel de blog sitelerini amatörce yani bir anlamda ekonomik ve sosyal bir kaygı gütmeden kullanma ihtiyacı hissediyor. Yazarlığı meslek olarak seçsin ya da seçmesin; insanlar verili bir takım kurallara, mecburi bir takım çıkar hesaplarına riayet etmek zorunda olmadan kendilerini ifade kanalı buluyor; kendilerine özgü haber kanallarını, yayınlarını, dergilerini oluşturuyorlar “blog”lar aracılığıyla. (Gerçekten ne derece böyle kullanıldığı, toplumsal ilişkilere sinen bu kural ve hesapların işin içinden tamamen çıkıp çıkmadığı, bu alanın ne kadar ‘sınırsız’ olduğu ayrı bir konu elbette...) 

 

İşin sırrı da bu ‘kişisel’llikte. Bloglar, internetin çağımızda oynadığı rolün de altını çizerek, kişisel olanın toplumsallaştırılmasında bir araç olurken; siyasal, edebi, felsefi… olanı da kişiselleştiriyor. İşte bu yüzden Blogspot yasağının kalkmadığı her gün, bloglarına erişemeyen kullanıcılar, sanal dünyada değil, bu dünyada varoluşlarının sınırlandığını hissettiler. ‘Bloguma dokunma’ sloganı bu histeki insaniliği, kişiselliği yansıtmıyor mu sizce de?

 

Her ne gerekçeyle olursa olsun, bu varoluşun sınırlanmasının yarattığı tepki, Digitürk’ün ‘hukuki’ ve ‘ticari’ sözcükleriyle bezeli ‘mantıklı’ açıklamalarının herhangi bir empati yaratamaması ve nihayetinde erişim yasağının kaldırılmak zorunda kalınması uzun uzadıya incelemeye değer. (Blog ve ‘blogger’lık da öyle. Nitekim Türkiye’ye has bir tesadüfle, yasakla hemen hemen aynı anda konuya ilişkin Doç. Dr. Aslı Tunç’un gazeteci-yazar Zeynep Atikkan’ın hazırladığı ‘Blogdan Al Haberi’ isimli kitap YKY Yayınları’ndan çıktı.) Ancak konu ne yazık ki bu boyutuyla sınırlı değil. Bunun dışında da tartışılması gereken önemli noktalar da var.

 

“DEVLET BABA” YALNIZ DEĞİL

 

Birincisi, Türkiye’de sansürün ulaştığı boyut ve hukuki dayanakları. Belki Blogspot yasağı kadar derinden hissetmedik ama; “erişimimize kapalı” yani “varlık alanımızın dışında” tutulan 5000’inin üzerinde site var hâlâ. Toptancı, tepeden inme bir şekilde yapılandırılan ilgili 5651 sayılı kanunun yanı sıra, hukuk sürecinin de “traji-komik” olduğunun iyi bir örneği; İstanbul Barosu Bilişim ve Bilişim Hukuk Merkezi'nin Başkanı Mete Tevetoğlu’nun aktardığı anektodda saklı: “Youtube'un erişime engelleme kararını veren hakimlerden biri karar sürecini şöyle anlatmıştı: 'Mevzudan anlamam, web nedir, hosting nedir bilmem. Getirdiler videoyu izledik, tamam dedik. Akşam eve gittim, oğlum ‘Baba o kararı sen mi verdin' dedi."

 

Diğeri ise, işin toplumsal boyutu; “Devlet baba” bu sansürcülük işinde yalnız değil. Yasaklı sitelerin sayısı kadar çarpıcı olan bir başka rakam ise 24.000: Bu, Telekomünikasyon Kurumu İletişim Daire Başkanlığı’nın açtığı ihbar sitesine, bir sene içinde yapılan ihbar sayısı. Sansürün tek başına devletin işi olmadığının önemli bir göstergesi 24.000 rakamı. Devlet’in ‘kamuoyu’ adıyla içselleştirilmesinin, insanın varlığını belli sınırlara nasıl hapsettiğinin acı bir örneği.

 

Hatırlarsınız, Youtube sansürü de ‘Atatürk’e hakaret’ gerekçesiyle, bu anlamda meşru bir zemin sağlamıştı. Bu bağlamda bu yazıyı, Sabit Fikir’in geçen ay yayımladığı “Ticari seçim mi, sansür mü?” başlıklı dosya çalışmasıyla birlikte; Kabalcı Kitabevi’nin küçük bir grup tarafından Metis Ajanda’nın satışının durdurması için basıldığı gerçeğiyle birlikte (ironik bir biçimde ‘Atatürk’e hakaret’ten kapalı Youtube’a koydukları video ile sergilemişlerdi yaptıklarını) düşünmek gerekli. Her ne kadar o grubu devletten bağımsız düşünmek pek mümkün değilse de, yasadan da önce tartışılması gereken belki  de, sansürcülüğün bu toplumsal zemini.

 

İNTERNET, ‘YAKIN TEHDİT’

 

“Sansür”ü siyasi ve ahlaki bir olgu olarak görmeye, algılamaya alışkınız. Çözümü de ister istemez, siyasi alanda arama eğilimindeyiz. Bu kısmen haklı bir eğilim. Ne de olsa, bizzat Cumhurbaşkanı’nın dile getirdiği gibi, internet en çok ‘kapalı’ ya da daha doğru bir ifadeyle ‘totaliter’ devletlerde tehdit olarak algılanıyor.

 

Türkiye bu konuda, pek çok konuda olduğu gibi, “tabularıyla var olan” ‘elit’ bir ülkeler listesinin içinde. Ancak Digitürk olayının geniş bir ölçekte gösterdiği gibi; insanların ve üretilerinin kablolar aracılığıyla birbirine bağlanmasını, dünyanın tek parça haline gelmesini, sınırların kalkmasını bir tehdit olarak gören ve bu gelişme karşısında ‘uzun vadede ayakta kalması mümkün olmayan’ yalnızca bu “kapalı rejim”ler değil. Bu durumdan, ‘açık toplum’ ve ‘serbest’ piyasa’ da, sınır ötesi harekât düzenleyecek kadar rahatsız. Hatırlayalım, İsveç yasalarınca suç işlemeyen İsveç’teki Piratebay büroları, ABD’nin zorlamasıyla polis tarafından basılmıştı. Ya da, meşhur Wikileaks belgelerinden öğrendiğimiz kadarıyla, ABD’li büyükelçiler ‘stratejik çıkarlarını korumak’ için bulundukları ülkelerde daha sıkı ‘IP’ (fikri mülkiyet) yasalarının çıkmasını zorlamaya çağrılıyordu. Batılı ülkelerde de, doğrudan devlet eliyle olmasa bile ‘sivil toplum’ kuruluşları aracılığıyla sıkı bir internet denetimi gerçekleştiriliyor ve bu konuda kişisel mahremiyet sınırı tanımıyor.

 

Bu bağlamda daha uzun vadede sık sık karşılaşacağımız bir tartışma Digitürk meselesinde karşımıza çıkıyor: Fikri mülkiyet hakları, telif hakları ve internet ilişkisi.Türkiye’de (Belki de henüz oralara gelemediğimizden) işin bu kısmı pek tartışılmadı. Ancak Batı’da, artık siyasal alana da taşan, önemli bir konu bu. E-kitap gibi, internetin sunduğu olanakların yol açtığı her yeni uygulama, ilk elde ‘piyasa’da yer tutmuş eski yapılanmaları sıkıntıya sokuyor. Daha geniş plandaysa mülkiyet haklarını tartışmaya açıyor. 

 

ADALET MÜLKÜN, MÜLKİYET TEKELİN TEMELİ

 

İlk fikri mülkiyet yasası 18. yüzyılda İngiltere’de çıkarıldı; ancak pek çok akademisyen bugün hâlâ telif haklarını tartışmaya açıyor. Bu akademisyenler konu üzerine çabalarını pek çok güncel veriyi ve tartışmayı bulabileceğiniz againstmonopoly.org (Türkçesi ‘tekele karşı’) adlı bir sitede bir araya getirmişler. Telif haklarının genişletilme biçiminin baştaki amacından saparak, yaratıcılığı teşvik etmekten çok öldürmeye yaradığını; ekonomide ise ‘gelişme dinamiği’ olarak görülen rekabetin yerine gelişmenin engeline dönüşen tekele yol açtığını savunuyor ve müzik piyasasından ilaç patentlerine, edebiyattan sinemaya hem mevcut fikri mülkiyet yasalarının sınırlandırıcılığına örnekler veriyor, hem de patent ve telife dayanmadan yaratıcılığın ve yaratıcıların kaybetmediği aksine kazanabildiği örnekleri sergiliyorlar -gerek özgür yazılım gibi mevcut tekelci piyasa sınırlarının çiğnenmesi gibi güncel, gerekse bu yasaların öncesinde yazarların durumu gibi geçmiş örneklerle…

 

Bu akademisyenler konu üzerine çabalarını pek çok güncel veriyi ve tartışmayı bulabileceğiniz againstmonopoly.org (Türkçesi ‘tekele karşı’) adlı bir sitede bir araya getirmişler. Sitenin öncülerinden Michele Boldrin ve David K. Levine, ilaç satın alamadığı için ölen hastalarla ve ‘korsan’lık suçuyla mahkemeye çıkarılan ergen çocuklarla dolu dünyada, mevcut halleriyle ‘patent ve fikri mülkiyet hakları’ mitinin bırakın iddia edildiği gibi yaratı ve yaratıcıyı korumayı, rekabetçi serbest bir piyasayı bile baskıladığını öne sürüyor. Birlikte hazırladıkları ve Mayıs ayında Sel Yayıncılık tarafından ülkemizde de yayınlanacak ‘Against Intellectual Monopoly’ (Entelektüel Tekele Karşı) kitabı Batı’da geniş bir okur kitlesine ulaştı ve büyük yankı buldu.

 

Konuyla ilgili dikkat çeken girişimler yalnızca akademisyenlerden ya da özgür yazılımı savunan ve geliştiren bilişimcilerden gelmiyor. Bu konudaki esas ilgiyi kuşkusuz hem ABD’nin hem de Microsoft gibi şirketlerin geniş ölçekli bir savaş açtığı Korsan Partisi gördü. 2006’da İsveç’te kurulan, 2009 yılında katıldığı ikinci ikinci seçimlerde yüzde 7 oy alan ve Avrupa Parlementosu’na girmeyi de başaran partiyi, diğer ülkelerde kurulan partiler takip etti. Türkiye’de de böyle bir parti girişimi, kendi deyimleriyle Korsan Partisi’nin ‘korsanı’ çıktı. 

 

Korsan Hareketi yalnızca bir futbol maçını, bir şarkıyı ya da bir kitabı piyasaya süren yapıların oynadıkları rolü ve mevcut piyasa kurallarını tartışmaya açmıyor. BBC’ye verdiği röportajda Korsan Partisi kurucusu Rickard Falkvinge “Sorun müzik dosyası paylaşımı değil, sorun bunu mazeret gösterip herkesin denetlendiği bir toplum yaratma isteği.” diyordu. Son olayda bunun bir örneğini de görmüş olduk. Digitürk kapatılma kararını savunurken, şikayet ettiği içeriği bir-iki gün içinde Google tarafından kaldırılmasını yeterli bulmadığını, Google’dan admin (yönetici) yetkisi istediklerini ama Google’ın vermeyi reddettiği dile getiriyordu. Admin yetkisi sayesinde Digitürk tüm blog içeriklerini kontrol edebilecek ve müdahale edebilecekti!

 


 

 

KORSAN PARTİ 3.2


Bir torrent sağlayıcı yani kişilerin bilgisayardaki dosyalarını paylaşmalarını sağlayan Piratebay (Korsan Limanı) sitesi 2006 yılında basıldı. Microsoft gibi şirketler ve ABD’nin zorlamasıyla gerçekleştiği bilinen operasyonun ardından açılan dava 3 yıl sürdü. 3 yıl sonunda sitenin kurucularının hakkındaki ‘korsanlık’ suçlaması düştü ama korsanlığa olanak vermekten birer yol hapis ve toplam 30 milyon İsveç kronu ceza aldılar. Ancak daha ilginç gelişme bir anlamada operasyonun vesile olduğu Korsan Parti cephesinde gerçekleşti. 

 

Parti kurulduğu sene gerçekleşen seçimlerde yüzde 0,63 oy aldı. 2009 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise pek çok partiyi geride bırakarak yüzde 7,13 oy alarak İsveç’in 20 sandalyesinden 2’sini işgal etti. Üyelik sayılarına geldiğinde ise daha ilginç bir tablo var. 2009 yılı itibariyle Hristiyan Demokratlar, Liberal Parti ve Merkez Parti’sinden fazla üyeye sahip olan Korsan Parti’nin gençlik örgütü Ung Pirat (Genç Korsan) bugün ülkenin en büyük gençlik örgütü. 

 

Konu yalnızca İsveç’i ilgilendirmediği ve mevcut partiler yeni bir toplumsal olgu olan internet konusunda pek de ezber bozamadığı için olacak ki diğer ülkelerde Korsan Parti örneği hızla yankı buldu. Bugün Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, İspanya, İsviçre ve Britanya’da da resmi partiler var. İsviçre, Almanya ve Çek Cumhuriyeti’nde belediye meclislerine girdiler bile. Arjantin, Avustralya, Bosna, Brezilya, Şili, Kıbrıs, Hırvatistan, Estonya, Yunanistan, İrlanda, Kazakistan, Litvanya, Meksika, Nepal, Yeni Zelanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Tunus, ABD, Uruguay, Ukranya, Çin, Kolombiya, Macaristan, Norveç, Peru, Güney Kore, Venezüella ve Türkiye’de ise girişimler sürüyor.  Bu partilerinden bir kısmının dahil olduğu Korsan Partiler Enternasyonali ise 2010 yılında kuruldu.

 

‘Orijinal’ Korsan Parti ilkelerini gelişmelere göre güncelliyor. Son güncellenmenin ardından yayınladıkları ‘Korsan Parti İlkeleri Bildirgesi 3.2’ şöyle:

 

Genel: Bilgi toplumunun ortaya çıkışının önünü açan uluslararası kanuni düzenlemeleri teşvik

 

Telif Hakları: Telif konusu eserlerin yalnızca ticari kullanımlarıyla ilgili oldukları için mevcut telif hakları yasaları sağlıksızdır.

 

Patent: Özel tekeller insanlığın en büyük düşmanlarından biridir. Geçerliliklerini korumak için tedrici biçimde, aşama aşama geliştirdirdikleri patentler vasıtasıyla ellerinde tuttukları güç sınırlanmalıdır. Özellikle ilaç patentlerinin yol açtığı durum göz önüne alınarak araştırma ve geliştirme için devlet desteği sunulmalıdır.

 

Bireysel mahremiyet: Mahremiyet haklarının sınırlandırılması ile ilgili her düzenleme sorgulanmalıdır. Baskı aracı olmaktan başka bir işe yaramayan anti-terör yasaları geçersiz kılınmalıdır.

 

 


 

 

MAHKEME KARARI TERBİYECİSİ


Artık internete ‘sanal alem’ demek ne kadar tartışılırsa, internette sansür de o kadar ‘sanal’.
Toplumca dns ayarları nedir, nasıl değiştirilir… bunları öğrenmiştik. Ancak yasakçılar da öğrendiğinden bir dns’de kalmak da işe yaramıyordu. Blog yasağı sırasında internette “Hergün birini vereceğim ki tek tek uğraşsınlar” diyerek her gün yeni dns’ler veren ‘blogger’lar ve internet kullanıcılarımız da oldu çok şükür. (Biz de adres vermeyelim de onlar arasınlar madem.)
Dns ayarı yetmediğinde ya da dns ayarı ile uğraşmak zor geldiğinde başvurulabilecek daha pratik araçlar da var. Bu işi internet kullanıcısı için kolaylaştıran Netsman (tam adı Network Settings Manager – Ağ Ayarları Yöneticisi) adlı program bir örneği.

 

Daha pratik ve yerli malı bir örnekse MAKAT. Sitesinden (makat.org) hızlı biçimde indirip kurulduktan sonra sansür sizin için son buluyor. Açılımı “Mahkeme Kararı Terbiyecisi’ olan Makat’ı sitede “Sansür uygulanan sitelerin alayına tıpkı eskisi gibi erişmeni sağlayan amme hizmeti bir yama” diye tanımlıyorlar. 


iNTERNET SANSÜRÜYLE NASIL TANIŞTIK?*

Türkiye’de internet sansürü için ilk girişim 2002 yılında çıkarılmak istenen RTÜK yasası.  Kabul edilmeyen yasada internet medyaya indirgenerek Basın Yayın Yasasının içerisinde değerlendiriliyordu. Zaten yasa her yayının bir kopyasının valiliğe ve basın savcılığına gönderilmesini şart koşuyordu ki internet için bunu uygulamak imkansızdı. 
2006 sonu 2007 başı, etkili bir medya operasyonuyla satanizm, çocuk pornografisi bahanesiyle gençlerin ve çocukların internetten korunmaları gerektiğine karar verildi ve 5651 Sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi” Hakkındaki kanun meclisten hızlıca geçti. Neredeyse muhalefet bile olmadı hatta CHP isteğiyle Atatürk’e hakarette bu yasanın içeriğine alındı, Cumhurbaşkanı Sezer de hemen onayladı. Yasa çıktıktan sonra satanistler ortadan kayboldu. Çocuk pornografisi ile suçlananların çoğu yakalanan materyalin yasal porno olması nedeniyle serbest bırakıldı.
2007’de 5651 Sayılı kanun çıkmadan önce de Devleti ve kurumlarını aşağılama gerekçesiyle bir çok engelleme kararı verildi. Bunun yanı sıra 2005′te MÜYAP’ın yetkili kurum statüsü kazanmasıyla 1500′den fazla site MÜYAP girişimiyle engellendi. Medeni Kanun'un 24. maddesine göre kişilik haklarına saldırı olduğunu düşünen biri de mahkemeye başvurarak erişime engelleme kararı çıkarabiliyor. “Hukuki tedbir” aslında ceza anlamına gelmemesine rağmen internet sitelerini engellemek için bir tür ceza olarak uygulanageldi. 
*Engin Yazılan - Zeki Can Satıcı, YTÜ Basın Yayın Klübü’nün hazırladığı 3.Hamur gazetesi’nde yer alan Korsan Parti yazısı’ndan



SANSÜRE KARŞI HAREKET


Blogspot’un kapatılmasının ardından Facebook’ta açılan “Bloguma Dokunma” sayfasına saatler içinde binlerce kişi kaydoldu. Twitter’da ise protesto #blogumadokunma etiketleriyle yapılan paylaşımlarda Digiturk'e boykot önerileri, DNS ayarlarını değiştirme metodları ve yasaklamalara olanak veren internet yasasına tepki mesajları yayınlandı. 
“İnternetin özü olan birey haklarının ve bireysel özgürlüklerin kısıtlanması, sosyal medya dünyasının özüne tamamen aykırıdır. Bizler; Türkiye’nin dört bir yanından profesyonel veya amatör olarak blog tutanlar, internette günlük yaşantılarını ve birikimlerini ve deneyimlerini diğer insanlarla paylaşma hevesiyle tutuşan herkes, gelişmeleri endişe içinde izlemekteyiz.” diyen ve “tüm sansür karşıtı internet kullanıcılarını bu harekete katılmaya ve tüm basın mensuplarını ifade özgürlüğüne destek vermeye” davet eden bir bildirinin yayınlandığı http://blogumadokunma.tumblr.com/  blog sitesi protestoların başka bir adresi oldu.
Daha önce sansür raporu yayınlayan, TİB hakkında suç duyurusu yanında Youtube kapatılması ile ilgili AIHM’e de başvuru yapan INETD (İnternet Teknolojileri Derneği) Blogspot’un kapatılmasına ilişkin suç duyurusunda bulundu. Yanı sıra sitesinde internet kullancısı, blog sahibi ya da servis sağlayıcı olarak başvurmak isteyenler için indirebilecekleri örnek suç duyurusu dilekçeleri yayınladı.
Türkiye’de  sansür yeni olmadığı gibi sansür karşıtı hareket de yeni değil.Faaliyetlerini, katılımcılarını ve bildirilerini http://www.sansursuzinternet.org.tr/ adresinden takip edebileceğiniz Sansüre Karşı Ortak Platform bu sene 17 Temmuz’da Taksim’de binlerce kişinin katıldığı bir yürüyüş gerçekleştirmiş, 23 Temmuz’da ise Meclis’e çıkmıştı. Blogspot yasağı sansür karşıtı harekete ve platforma ilgi ve katılımı arttırdı.


HUKUKÇULAR NE DİYOR?*
Hukukçular hem yasa hem de uygulamalarda bir hayli rahatsız.
İstanbul Barosu Bilişim ve Buluşum Hukuku Merkezi Başkanı ve Kadir Has Üniversite Öğretim Görevlisi Mete Tevetoğlu, erişime engelleme kararlarının önceden haber verilmemesini eleştirirken şunları söylüyor: "Erişime engelleme kararı site sahiplerine bildirilmiyor. Siteye girince öğreniyorsunuz. Zararlı bir içerik varsa kimse size kaldırın demiyor. Forum siteleri mesela, içeriğinde yüzlerce şey vardır. Herkes bir şey ekler. Site sahibi bunun hepsini inceleyemez. Uyarılsa belki kaldıracak. Kapatılma gerekçesini bile gidip mahkele dosyasından araştırmak gerekiyor”.
Tevetoğlu, yasadaki bazı kavramların muğlak olduğunu, hakim ve savcılara interneti anlatmakta zorluk çektiklerini vurguluyor: "Yasa müstehcelik diyor. Müstehcenlik ne? Savcılarla da tartışıyoruz. 'Doğal olmayan yolla cinse ilişki içeren siteyi erişime engellerim kardeşim' diyor. Nedir doğal olmayan cinse ilişki diyorsun? 'İki kişiden fazlaysa bence doğal olmayan cinsel ilişki' diyor. Ama bunun kararını kim verecek?"
Erişim engellemeleriyle ilgili en büyük sorun ise çoğu zaman sitede erişilmemesi istenen unsur yerine tüm sitenin kapatılması. Bilişim Hukukçusu ve Ekşi Sözlük'ün Avukatı Başak Purut, bunun 5651 sayılı yasadan kaynaklandığını söylüyor: "Kanunun değişmesi lazım. Kanunda 'siteye erişim engellenir' diyor. 'İçeriğe erişim engellenmeli' demeliydi,. Böylece tüm site değil o içerik engellenebilirdi. Bunu yapmak mümkün." 
*Umay Aktaş Salman – Elif Türkölmez, Radikal, 30 Eylül 2008



DÜNYA’DA DURUM NE?*

İnternet sansürü konusunda her ülkenin hassasiyeti farklı. Alman hükümeti, internetin Nazi propagandası için kullanılması konusunda taviz vermezken, ABD ve İngiltere ırkçılığın tehlikeleri konusunda daha gevşek bir tavır gösterip, cinsellikle ilgili daha katı bir tutum sergiliyor. 
Sansürün işleyiş şekli de ülkeden ülkeye değişiyor. İngiltere’de internette işlenen suçlar için belirli kanunlar yok. Ancak pek çok kanunun internete uygulanması mümkün. En önemli kanunlardan biriyse internetin dinlenmesiyle ilgili ‘Regulation of Investigatory Powers Act 2000’. ‘Telefon dinlenme’yle ilgili yasanın içeriği genişletilip, yeni teknolojiler ve internet dahil edilerek oluşturulmuş bu yasaya göre internet de takibe alınabiliyor. Ayrıca internet sitelerini takip eden siber polisler var. Almanya’da ise yayın yapan web sitesi, yayıncılarının adres ve telefonlarını, ulaşım adreslerini bulundurmak zorunda. Amerika’da da interneti denetleyen kurum doğrudan devlet değil, sivil toplum kuruluşları.
Türkiye gibi sansürün devlet eliyle yapıldığı ülkelerdeki ortak hassasiyet, tarihi ve siyasi sorunlar. Türkiye’nin adı ‘sansürcü ülkeler’ kara listesinde Tunus, Kuzey Kore, Suudi Arabistan, İran, Türkmenistan, Çin, Vietnam gibi ülkelerle birlikte anılıyor.
Çin’in tabusu Tibet ve Tiananmen, İran’ınki kadın hakları
ÇİN HALK CUMHURİYETİ: Şimdiye kadar Tibet ve Tayvan’ın bağımsızlığı, polis şiddeti, 1989 Tiananmen Meydanı protestoları, ifade özgürlüğü, demokrasi, pornografi, BBC’nin bazı uluslararası yayınları, Falun Gong gibi dini hareketler, bloglar ve internet ansiklopedisi Wikipedia’yı sansürledi. 
VİETNAM: İnternet ağlarından Vietnam’ı eleştiren sitelere, sürgün partilerine ve uluslararası insan hakları kuruluşlarına ulaşmak yasak, internet kafeler gözetim altında.
İRAN: Sansür uygulamaları devlete yönelik eleştiriler, gay ve lezbiyen siteleri, kadın hakları siteleri ve bloglar içeren servis sağlayıcılarına yönelik. YouTube’a giriş de sınırlandırıldı. İslami hareket, bağımsız medya, sivil toplum örgütleri ve insan hakları ihlalleriyle ilgili siteler sansürleniyor. 
TUNUS: Tunus pornografi, e-posta, arama motoru, elektronik formatlı dosyalar ve çeviri servisleri veren siteleri sansür uygulamasına tabi tutarken; kullanıcıların FTP olarak bilinen dosya transfer protokollerine sınırlama getiriyor. 
KÜBA: Kişi başına düşen bilgisayar sayısının en düşük olduğu Latin Amerika ülkesi Küba’da, kullanıcılar devlet tarafından kontrol edilen ‘giriş noktaları’nı kullanarak internete girebiliyor. Devlet, IP numarasına göre kullanıcıların bağlantısını engelleyebilirken, arama motorlarına girilen sözcüklerden ‘zararlı içerik’ takibi yapabiliyor. 
BREZİLYA: Yasal Danışman Lincon Antonio Andrade Moura, ünlü Brezilyalı manken Daniela Cicarelli’nin YouTube’de yayımlanan müstehcen videosu sebebiyle siteye girişi sansürleme kararı çıkarmıştı.
SUUDİ ARABİSTAN: Bilim ve Teknoloji Şehri adlı bir çiftlikten ülke çapındaki bütün internet kullanımını denetleyen Suudi Arabistan, ‘ahlaksız’ olduğuna kanaat getirilen sitelerle siyasi içerikli eleştirel siteleri sansürlüyor. 
Bu ülkeler dışında Suriye, Myanmar, Maldiv Adaları ve Kuzey Kore de siyasi içerikli internet sitelerine sansür uyguluyor. 
*Umay Aktaş Salman – Elif Türkölmez, Radikal, 30 Eylül 2008

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Yeni yorum gönder

Diğer Dosya Yazıları

Günlük yaşantıdaki kurallar çoğu zaman, yazılan eserler için de geçerlidir. Zorla gerçekleşen, kendine biçilen rolden fazlası istenen veya aşırıya kaçan her şey güzelliğini yitirir. Şair Eyyüp Akyüz, son kitabı Eskiden Buralar’da, adeta bu bilginin ışığında şiirlerini uzun tutmadan bitiriyor ve akılda kalan mısraları bize yadigâr kalıyor.

 

-Kimsin?

-Anneannemin torunuyum.

 

Divan Edebiyatı, sahibi meçhul bir kavram. Her halükârda 20. yüzyılın başında ortaya çıktığı konusunda bir tartışma yok. İskoçyalı oryantalist Elias John Wilkinson Gibb’in 1900 yılında yayınlanan Osmanlı Şiiri Tarihi kitabında bu kavrama hiç yer verilmez. Hepsi batılılaşma döneminde düşünülen isim alternatiflerinden biridir “Divan Edebiyatı”.

Arap coğrafyasında üretilen roman, öykü ve şiirler son yıllarda edebiyat gündeminde karşılık buluyor. Avrupa başta olmak üzere Batı’da düzenlenen büyük ve uluslararası kitap fuarlarındaki temsiliyetin güçlenmesi, en yeni eserlerin prestijli birçok ödüle değer görülmesinin bu ilgideki payı büyük elbette. Batı’nın doğuyu gördüğü “egzotik göz”le romantize edilemeyecek bir yükseliş bu.

Yirminci yüzyıl başlarında İngiltere genelinde Müslümanlara yönelik hasmane tavırlar öne çıkarken, İslam’ı seçenlerin sayısında da gözle görülür bir artış söz konusudur. İslam’la müşerref olan bu şahsiyetler, yeri geldiğinde İslam dünyasının savunucuları olarak da önemli faaliyetlerde bulunmuşlardır.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.