Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Eleştiri

Eleştiri

Roman deneme yazısı değildir


İyi
Toplam oy: 1630
Nükhet Eren
Başkayerler Yayınları
Karşımızda alkış alacak bir yazar bulunuyor, ancak tarzını aramakta olduğunu da ortaya koyuyor.

Türkiye edebiyatının son zamanlarda bir hayli örselenmiş olan romancılığına merak salmış Nükhet Eren'in ilk romanı, geçtiğimiz yaz aylarında matbaadan çıkmıştı; okuruna kavuşmuş olmasını dileriz. (Eren, daha önce Saflık Örtüsü başlıklı bir hikaye kitabı, daha sonra da Mayıs Falı başlığı altında şiirlerini yayımlamıştı.)



Nükhet Eren'in İstanbul Sonatı başlıklı, bir müzik terimi olarak 3 ila 5 bölümden oluşan klasik eserlere verilen sonata yakıştırmasını seçmiş bulunduğu ve böylece beş bölüme ayrılmış eserinin hikayesi derinde yatıyor. Anlatılacak bir bütün biçiminde hikayesi olmamakla beraber, 158 sayfa boyunca okuru meşgul edebilmek bir başarıdır. Biz meşgul olduk, bakın nelerle karşılaştık: Öncelikle, Eren'in çalışmasını postmodern anlatım şeklinde adlandırmış olması dikkatimizi çekiyor. Ki, romanın bu sınıflandırma içinde okunmasını talep etmek şaşırtıcıydı. Ben, satır satır okuma uğraşısı verirken ortada postmodern bir şey göremedim! Ayrıca romanın klasiği olur da postmoderni nasıl olur, diye açıkçası bir fikrim yok!



Hüma adlı, orta yaş bunalımı çeken, aldatılmış, hüsrana uğramış evli bir kadının boşanması, tek başına oğlunu büyütmesi, aile ilişkilerinde inişli çıkışlı eğimler, iş yerinde yükselmek için çaba sarf etmesi, bütün bunları yaparken de Kadıköy-Karaköy vapuru, martılar ve İstanbul, ama daha çok Kadıköy sembolleri içinde şehri dolaşması, sık sık geri gidişler ve hatta retrospetive algı seçimleriyle örülü bir dağınık hikaye okuyoruz. Kitap böylece baştan sona okunduktan maâda, geriye bir şey kalmıyor. Kitabı özetlemeye kalkacak olanlara fazla bir malzeme bu romandan çıkmaz! E, sonra ne oldu diye sorana verilecek yanıt pek kısır kalır. Kalan tek şey, muhteşem bir dil şölenidir, düzgün bir Türkçedir, şiirsel tattır.

 

 

Hikayeleri olmayan anlatı sadece anlatıdır

 

Dediğimizde ısrarlıyız! Nükhet Eren, dili belki de çağdaşları arasında en iyi kullanan, kalemi akıcı, kelime hazinesi taşmakta olan bir yazar. İyi bir edebiyatçı olduğu apaçık ortada... (Şiirlerini de okudum, ama aynı şeyi onlar için söyleyemem.) Bir kültür insanı olduğu belli. Ne ki, tüm bunlar onu romancı yapmıyor; deneme yazarı, anlatıcı durumunda bırakıyor. Zira, romanın bir hikayesi yok! Hikayeleri olmayan anlatı sadece anlatıdır; hoşlanırsınız, yahut yüz çevirirsiniz, bu size kalmış bir şeydir.

 

Gözümüze takılan bir başka şey ise, İstanbul Sonatı adıyla bir şehir romanı yazmak iddiasında bulunan yazarın, eserine döşediği Ayrılık Çeşmesi, Arap Mezarlığı, Karakolhane Sokağı, Nahçıvan Han, Şifa'ya doğru çıkarken Barış Manço Kültür Merkezi karşısındaki Manolya Apartmanı, Balıkpazarı'ndaki Muvakkithane Caddesi'ne köşe Surp Takavor Ermeni Kilisesi vb şeylerle daha çok İstanbul'un Anadolu yakasını aktarması; bu durum yapıtı daha çok bir Kadıköy şenliğine çeviriyor. Bir de, kendisine yer beğenilemeyen, oradan oraya aktarılıp  sonunda Altıyol'a taşınmış ünlü heykel boğadan da bahsetsin diye bekledik! Yazarımız, gün olur da kitabınızı İngilizceye, Almancaya çevirelim diyen birisinin çıkmamasını istemiş olmalı; evrenselleşen roman yerel çizgilerden, bütünüyle olmasa dahi kısmen uzak durmak zorundadır.



Ama hakkını vermeliyiz; Nükhet Eren sözcükleri harmanlamasını bilen bir yazar. Uzun lafın kısası şudur ki, karşımızda alkış alacak bir yazar bulunuyor, ancak tarzını aramakta olduğunu da ortaya koyuyor. Biliriz; romanda yazar eteğindeki bütün taşları dökmek ister. Galiba biraz aceleyle bütün hünerini ortaya koymuştur, Nükhet Eren... Biz, bu güzel çalışmayı okuyup kitaplığımızda saklamak üzere kaldırmakla yetinmiyor, Nükhet Eren'den, ondan bunca güzel cümleye sahip bir Türk yazarı olarak harika eserler bekliyoruz. Bir de, bir sonraki romanında eğer kullanırsa, "Çerkez"i "Çerkes" diye yazması ricasındayız.



Yorumlar

Yorum Gönder

Yeni yorum gönder

Diğer Eleştiri Yazıları

Modern sanat telakkisinin adeta “dinselleştiği” ve bunun da en önemli etkisini mimarlık alanında gösterdiği bir bağlamda yaşadı Turgut Cansever. Türkiye ekseninde bir yanda pozitivist bir dünya görüşünün diğer yanda da seküler mistik ve “yaratıcı insan” düşüncesinin egemen olduğu, “bilim”in dogmatikleştiği bir dönem.

Hayat parantezi 1916’da İstanbul’un Fatih semtinde, Atik Ali Paşa’da açıldı Behçet Necatigil’in. Sonra parantezin içerisine bir başka şehir girdi: Kastamonu. Zeki Ömer Defne’nin zilleri çalarken derslere bir bir girenler arasında o hassas ortaokul öğrencisi de vardı. Evlerden, kırlardan, denizlerden duyulan bu ses zil değil şiirin tınısıydı.

“Sanatçı, gözün göremediğini görendir.”

 

Çağdaş Amerikan edebiyatının en parlak yazarlarından Michael Chabon’un bir söyleşisini hatırlıyorum. Yaratıcı yazma atölyelerinin desteklenmesi gerektiğini söylüyordu: “Tamam, kimse kimseye dâhi olmayı öğretemez kuşkusuz ama yazarken hata yapmamak, yazmak denen şeye ‘okur’ gibi değil de ‘yazar’ gibi bakmak pekâlâ öğrenilebilir.

Nehir söyleşi, ara bir tür. Ne biyografi ne de otobiyografi. Otobiyografi değil çünkü hayatınızı nasıl anlatacağınızı söyleşiyi yapan kişinin soruları belirliyor. O çerçeveyi siz çizemiyorsunuz ve birkaç soruyla hiç istemediğiniz günlere veya olaylara geri dönmeniz mümkün.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.