Eleştiri Arşivi
Eleştiri // En çok okunanlar
“Dünya bulanık bir yerdi. Bütün insanlar için...” Böyle diyor Müjde, Gizli Aşk Bu adlı romanında. Müjde kuşkusuz kendi hastalığından dolayı bulanık görmüyor dünyayı. Bugüne kadar geçirdiği tüm evreleri düşündüğünde ya da genel anlamda insanlık için baktığında dünyaya, sanki herkesin gözlerinde, hayata bakışlarındaki ifadede o bulanıklığı görüyor.
Sonrasında: Başını, bitirdiğin kitaptan hafifçe kaldırırken göz bebeklerin küçülüyor. Aynaya bakmadığın halde böyle olduğunu biliyorsun. Göz bebeklerine değil de aynaya bakma ihtiyacı hissediyorsun. Ne olur ne olmaz. Kris, Lars, Tamara ve diğerleri gerçekten yaşamadıkları için şükrediyorsun. Yoksa başka isimlerle gerçekten yaşadılar mı?
Hayat parantezi 1916’da İstanbul’un Fatih semtinde, Atik Ali Paşa’da açıldı Behçet Necatigil’in. Sonra parantezin içerisine bir başka şehir girdi: Kastamonu. Zeki Ömer Defne’nin zilleri çalarken derslere bir bir girenler arasında o hassas ortaokul öğrencisi de vardı. Evlerden, kırlardan, denizlerden duyulan bu ses zil değil şiirin tınısıydı.
Linda Lovelace ya da gerçek adıyla Linda Boreman bazılarına hiçbir şey çağrıştırmayacaktır; 1949 yılında bir polisin kızı olarak dünyaya gelen ve koyu Katolik bir ailenin çocuğu olan Linda, ergenliğinin ilk yıllarına kadar “masum” biri olarak yaşadı. Ne olduysa yirmi yaşlarındayken oldu. Hamileliğinin ortaya çıkışı ile Linda kendi dışında yazılan hikayeye kurban edilmeye başlandı.
18. yüzyılın sonlarında Jena Okulu, uzaklara bakma mütehassısları yetiştirmekle meşguldü. Schelling ve Fichte felsefelerinin etrafında kümelenmiş romantikler olarak, büyüsü bozulmuş dünyayı yeniden büyülemeye uğraşıyorlardı.
Kelimeler içinde deneyimlerin, fikirlerin ve düşlerin aktığı bir nehir yatağı benim için. Dünyayla bağımı bu nehrin uzayıp dört bir yana yayılan kolları aracılığıyla kuruyorum. Kelimelerin harflerden değil de anılardan oluştuğunu düşünürüm sık sık. Bellek sayısı kadar mana içeriyorlar bana kalırsa. Bu manaları keşfetmenin yolu da daha çok hikâye dinlemekten, okumaktan geçiyor.
Beşir Ayvazoğlu, Tanrı Dağı’ndan Hıra Dağı’na (Kapı yay.) adlı kitabına “Elinizdeki kitapta okuyacaklarınızı iliklerine kadar yaşamış biri olarak yazdım.
Kapitalizmin küresel bir sisteme dönüşme eğilimini Batılı iki düşünür, Karl Marx ve Friedrich Engels, 1848’de yazdıkları Komünist Manifesto’da ortaya koymuştu. Son çeyrek yüzyıla damgasını vuran küreselleşme sürecini de, küresel boyutta iş yapmaya odaklanan Batılı şirketler tetikledi.
Şanlıurfa cezaevinden yangın ve ölüm haberleri geldiği sırada; Tolstoy'un, adalet, ceza ve mahkumiyet meselelerini yüzyıldan uzun bir süre önce sorgulamakta olduğu Diriliş ismindeki romanını bitirmek üzereydim.
"Dostoyevski, kendisinden bir şey öğrendiğim tek psikologdur. (Nietzsche)" Tozlu raflar arasında dolaşan parmakların ve okuma isteğiyle tutuşan bakışların ısrarla odaklandığı az yazardan biridir Dostoyevski… Romanları defalarca okunmasına rağmen sanki her daim yeniden okunmak için bizi beklemektedir. Pek çok okurun okuma zevkini keşfettiği noktada -et voila- Dostoyevski karşımıza çıkmaktadır.
