İsveçli kimyacı Alfred Nobel anısına 10 Aralık 1901'den beri ödül dağıtan İsveç Akademisi, Leo Tolstoy, James Joyce, Virginia Woolf, Mark Twain, Joseph Conrad, Anton Chekhov, Marcel Proust, Henry James, Henrik Ibsen, Emile Zola, Robert Frost, W.H. Auden, F. Scott Fitzgerald, Jorge Luis Borges ve Vladimir Nabokov'u atladığı için eleştirildi. Fakat Akademi, ödülü en az bu isimler kadar hak eden William Faulkner, Ernest Hemingway, John Steinbeck, V.S. Naipaul, Doris Lessing gibi birçok edebiyatçıyı ödüllendirdi.

Ödüle layık görülen edebiyatçılar da yazarın sorumluluklarına ilişkin konuştular. Peki, neler söylediler?

Bu soruya cevap olsun diye her hafta bir edebiyatçının, ödül töreni sırasında yaptığı konuşmayı yayınlamaya devam ediyoruz.

Hermann Hesse, ödül aldığı 1946 yılında rahatsızlığı nedeniyle törene katılamamış, okunması için bir mesaj göndermişti. İşte, İsviçreli Bakan Henry Vallotton'ın okuduğu o mesaj:

Şöleninize en içten tebriklerimi ve saygılarımı sunarken, konuğunuz olamamaktan ve sizlere bizzat teşekkür edememekten duyduğum üzüntüyü dile getirmek istiyorum. Sağlık konusunda hep hassas bir yapım olmuştur; özellikle 1933 yılında itibaren yaşanan acıların üzerimde yarattığı kalıcı maluliyet, hayatımın mesleğini yerle bir etti ve sırtıma ağır yükler bindirdi. Ancak zihnim bundan hasar görmedi ve kendimi size ve Nobel Vakfı'na ilham veren fikre çok yakın hissediyorum. O fikir, zihnin uluslararası ve uluslarüstü olduğunu ve bu zihnin savaşa ve yok etmeye değil, barışa ve uzlaşmaya hizmet etmesi gerektiğini dile getiren fikirdir.

Ancak hayalim, ulusal özelliklerin bulanıklaşması ve insanlığın entelektüel olarak aynılaşmasına neden olması değil. Aksine, her şekil ve renkten farklılığın bu güzel dünyamızda uzun yıllar yaşamasını diliyorum. Farklı ırklara, uluslara, dillere, davranışlara ve bakış açılarına sahip insanların var olmaları ne kadar muhteşem! Eğer savaşlara, işgallere ve ilhaklara karşı nefret ve uzlaşmaz bir husumet duyuyorsam, bunun birçok nedeni var ancak en önemlisi, insan medeniyetinin kendiliğinden gelişen, son derece bireysel olan ve zengin bir şekilde farklılaşan birçok başarısının bu karanlık güçlere kurban gitmesidir. Büyük basitleştirmelerden nefret ediyorum. Kalite ve taklit edilemez ustalık anlayışı ile biricikliğe ise hayranım. Minnettar bir misafiriniz ve meslektaşınız olarak, ülkeniz İsveç'e, onun diline ve medeniyetine, zengin ve gururlu tarihine ve kendine özgü yapısını korurken ve şekillendirirken gösterdiği azme tebriklerimi ve teşekkürlerimi sunuyorum. İsveç'e hiç gitmedim ancak o ilk hediyeyi aldıktan sonraki yıllar içinde ülkenizden bana birçok güzel ve hoş şey geldi. Bundan 40 yıl önce gelen o ilk hediye, Selma Lagerlöf'un bana ithaf ettiği Christ Legends kitabının ilk baskısının bir kopyasıydı. Yıllar içinde ülkenizle birçok değerli alışverişim oldu ve bu son muhteşem hediyenizle beni çok şaşırttınız. Size duyduğum yoğun minnettarlığımı göstermeme izin verin.

* Çeviren: Elif İlik

* Görsel: Tim-Roeloffs