Faruk Duman söylemek istediğinin tamamını söylemez, ya da, söyler göründüğünün tam karışıtını ima edebilir. Bildiğimiz sözcükleri bilmediğimiz bir sıraya dizer. İki gözümüzle görsek inanmayacağımız, elimizi uzatsak dokunacağımız coğrafyalar, olaylar, insanlar ve varlıklar çıkarır karşımıza. Hayvanları, ağaçları, dağları ya da şeyleri insani özelliklerle anlatır. Gerçek mi fantasmagori mi, gerçek mi alegori mi diye anlamlar arasında hiyerarşiler ararız biz de. Biz? İnsanız, hiyerarşi bizim işimiz. İllâ insanı hayvandan, gerçeği kurmacadan ayrı belleriz. Ne çabuk unuttuk çocukluğumuzu. Ne çabuk unuttuk Anadolu söylenini.

(Görsel çalışma: Ashley Percival)

Faruk Duman’ın son öykü kitabı Baykuş Virane Sever, adını Yunus Emre’nin bir dizesinden alıyor. Yunus Emre’de bulduğu animist gerçekçilikle, insanın yaşadığı evreni sarmalayan, canlı ya da cansız her varlıkla eşitlendiği bir varoluş halini anlatıyor yazar. Öykü yazmak kadar bir öykü kitabı yazmanın ne ustalıklar istediğini kanıtlıyor. Öykülerin atmosfer, tema ve üslup birliktelikleri, ilk öyküden son öyküye bir serim düğüm çözüm akışı, ortak ayrıntılar ve karakterlerle öykülerin birbirine bağlanışı sayesinde, Baykuş Virane Sever, içindeki öykülerin toplamından daha büyük bir resim çiziyor.

(Görsel çalışma: Heidi Burton)

Kitabın kapağını kaldırır kaldırmaz, şu ters çevirip sallayınca içinde kar yağan camdan kürelerden birinin içindeyiz. Karlarla kaplı bir çocukluk diyarı burası. Tekinsiz, çıkış yolları kapalı. Hayal gücünün kahramanları,  insan ruhlu hayvanlar ve cisim bulmuş korkular, gerçek olaylara karışıyor çocuk anlatıcının dilinde. Her çocuğun büyüklerin arasından seçtiği, kendine yandaş bellediği, büyüklerden kendine en ait kıldığı biri var. Çocuklar ölüm, hastalık, doğum, kardeşlik, evlilik, sevişme gibi büyüme yolunda açılıp içeri girilmesi gereken kapıları bildikleri efsanelerle, okudukları kitaplarla birleştiriyor hayal güçlerinde. Ailedeki kayıplar, ormanda kaybolmak gibi. Ve bu dünya geçişlerinde bir yoldaş, bir refakatçi var çocukların yanlarında hayalden mamul. Ta ki son öyküye kadar. Son öyküde cam küresi kırılacak çocukluğun. Bahar gelecek. Büyüme vakti. Cümleler biraz daha yarım, akıl biraz daha karışık. Çocuk artık kendi kahraman olmak zorunda, hayalî olmayan gerçek türden bir kahraman.

Faruk Duman’ın öykülere serpiştirdiği ayrıntıların ve imgelerin izini sürmek, okuma deneyimini zenginleştiriyor. Eriyen Gelin öyküsündeki yere düşmüş kuru dal tıslayıp yılana dönüşerek süzüle süzüle gidip Zürafa adlı öyküde tekrar peyda olacak. Steinbeck, Faulkner, Jack London, Shakespeare kahramanları teyzeler, dayılar, enişteler kadar tanıdık gelecek. Bir minibüsün camına asılı Demirel posteri, öykülerin politik arka planı olacak.

Eğer bir kitap çok iyi yazıldıysa bana hep kısa gelir. Baykuş Virane Sever de diğer Faruk Duman kitapları gibi çok kısa. Türkçe edebiyatın bir Moby-Dick, olmadı bir Pi’nin Yaşamı gibi destansı ve antropomorfist-insan biçimci bir romanı olacaksa bunu Faruk Duman yazsın isterim.

(Manşette kullanılan görsel Monster Riot'un sitesinden alınmıştır.)