İlk romanı Git Kendini Çok Sevdirmeden’i yayınlamasından on yıl, roman yazmayı bıraktığını ilan etmesinden bu yanaysa üç yıl geçmişti ki, Tuna Kiremitçi yeni romanı Gönül Meselesi’yle tekrar karşımızda. Yeni romanında ilk yapıtının karakterleriyle tekrar buluşan ve onların hikayesine kaldığı yerden devam eden Kiremitçi, ‘romanlarında başörtülü karakter olmadığı’na dair ‘okur’ protestolarını da dikkate aldığını itiraf ederek kitabına İslami bir karakter olan Gönül’ü de eklemiş.
Hikaye, Git Kendini Çok Sevdirmeden’de oğlu ebediyete intikal eden Arda’nın, girmiş olduğu bunalımdan kurtulmak adına gittiği Eskişehir’deki annesinin yanından İstanbul’a dönmesiyle başlıyor. Oğlunun acısı üzerine terk ettiği kocasının yanına, eski sevgilisi ve unutamadığı aşkı Ertuğrul’un kendisine emanet ettiği kızı Dünya ile birlikte dönüyor Arda. Lakin başta kocası Ali olmak üzere geride bıraktığı her şey zamanın devinimiyle değişmiş, yabancılaşmıştır. Arda, yabancılaştığı bu yeni zeminde tökezleyerek Dünya’ya tutunur ve onu babaannesinin yanına götürme işini sürekli olarak erteler. Zira Arda, Dünya’yı, kaybettiği oğlunun yerine koyarak, kocası Ali ile tekrar mutlu bir aile olmalarına imkan sağlayacak bir araç olarak görmektedir. Ali’nin kendini namaza niyaza verdiğini ve artık bu taraklarda bezi olmadığını fark eden Arda, onu takip eder ve kocasının başörtülü genç bir kadın olan Gönül ile görüştüğünü öğrenir. Bu noktadan sonra roman, Arda’nın Gönül hakkında bilgi almaya çalışmak için hafiyeliğe soyunmasıyla iki kadının yakınlaşmaları ve benzerlikleri üzerinden yol almaktadır.

       (Görsel çalışma: Şeyda Ünal)

 
Biçimsellik ve okunulabilirlik açısından elimizde yoğun betimlemelerden arınmış, süssüz, temiz ve akıcı bir metin var. ‘Yasak aşk’ ve ‘unutulamayan eski aşk’ temalarıyla  yüzeysel soru ve sorunların ötesine ulaşabilecek derinlikli ve orijinal bir konu sunamadığı için Gönül Meselesi’nin yalın bir dille yazılmış olması isabet olmuş. Zira metnin edebi olanaklarının, okunulabilirliği ile doğru orantıda tezahür ettiği kesin. 190 sayfa -yani neredeyse roman değil novella- olduğunu da göz önüne alırsak Gönül Meselesi romanı için, birkaç saatte tüketebileceğiniz, zihninizi ve ruhunuzu fazla yormadan kolaylıkla hazmedebileceğiniz bir yapıt diyebiliriz. Gelin metnin karakterleri ve toplumsal mesajına bir göz atalım.

Beyaz Türk’ün kirli rüyası

Kiremitçi’nin, romanında karakterlerini Taoizm’in kurucusu Leo Tzu’nun, “Hayatta mutlu hissetmek için yaşanan anın içinde saygı ve sadelikle kalmak gerektiği,” sözünden esinle şekillendirdiğini görüyoruz. Bir düşünelim; kocanız eski aşığınızın çocuğunu bir senelik ayrılıktan sonra evinize getirmenize izin veriyor; kocanızın genç ve güzel sevgilisi ile hafiyelik icabı arkadaş olmaya çalışırken, bu kızla neredeyse bir aşk da siz yaşıyorsunuz; size emanet edilen küçük kıza araba çarpması ve annenizin ölümüyle soğukkanlılıkla kocanızın sevgilisine, kocanızla mutluluklar dileyip hayatınızı bir mutsuzluk hikayesine çevirmiş eski aşkınıza dönüyorsunuz... Elbette, kimse bir yazardan Alman ya da Rus romantikleri gibi bireyin üzüntülerini, hayalkırıklıklarını, öfkesini, psikozlarını ve altbenliğini dışavurduğu kanlı canlı ‘Sturm und Drag’ karakterleri yaratmasını bekleyemez. Yabancılaşma temasından bir Meursault, bütün karakterlerin boğazına kadar batmış olduğu acı ve tragedyadan da bir Werther çıkaramamış olabilirsiniz. Fakat karakterleriniz kurgunun gerektirdiği eylem ve dramlara tekabül edecek bir psikoloji ve ruha erişemeyip bunun yerine sizin dikte ettiğiniz düşünsel çerçeveye (saygı, sadelik) mahkum edilirlerse; nihayetinde elde ettiğiniz sonuç, bireysel felsefenizi sırtlarında taşımaya çalışan karton kölelerden ibaret olacak; romanınızın belkemiği olan karakterler de sakat kalacaktır.

Bir de Türk postmodernizminin edebi arayışlarının yansımasında kendini bulan, başörtülü ‘Gönül’ meselesi var. Elbette sanat bir yaratma ve yansıtma aracı olduğundan, başörtülü bir karakterin herhangi bir romanda vuku bulmasından daha doğal bir durum olamaz. Doğal olmayansa, kibar bir ifade ile söyleyecek olursak, Gönül’ün bütünüyle Kiremitçi’nin günah çıkarma ve ‘herkesi kucaklayan yazar’ imajı çizme çabalarının başarısız, adölesan ve didaktik bir ifadesi olmuş olmasıdır. Gönül, Türkiye’de yaşayan başörtülü bir kız değil, Türkiye’de başörtülü insanların da yaşadığını 2012 yılında keşfetmek ‘zorunda bırakılmış’ bir yazarın olmasını istediği, Beyaz ve Batılılaşmış Türkler ile her şeyi aynı, bir tek başörtüsü ve cinsellik anlayışı farklı bir birey. (Kan kaybeden Beyaz Türk’ün kirli rüyası...)

Kiremitçi ‘siyasetle uğraşmadığını’ söylese de, Maurice Duverger’in ifadesiyle siyasetin kendiyle uğraşmış olduğu kesin. Theophile Gautier’nin ‘ars gratia artis’inden keskin bir dönüş yaşayan Kiremitçi, ‘her devrin adamı’ olmaktan ziyade ‘toplumu birleştirmek’ gibi kutsal bir görevi omuzlanacaksa, malesef Ferdinand Tönnies gibi isimlerin toplumdaki cemaat sosyolojisine daha fazla kafa yorup, bunları karakterleri ve kurgusal merkezi bağlamında daha edebi bir biçimde gerçekleştirmek zorunda. (Belki de son iki senesini yurt dışında değil de, Senai Demirci gibi isimlerle geçirmeliydi.) Aksi takdirde Kiremitçi, Gönül Meselesi gibi kitaplarla eseri ve kutsal görevinden ziyade ismini satmaktan kurtulamayacaktır.