Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Eleştiri

Eleştiri

Pastoral sevda


Şahane
Toplam oy: 268
Longos // Çev. Zeynep Avcı
Helikopter
Yazar, mitlerde karşımıza çıkan veya yazılı kaynaklarda pek rastlamadığımız efsane aşkları çağrıştıracak, hiç âşık olmamışların rehberi niteliğinde ve geleceğe miras kalacak bir kitap yaratmayı arzular.

Yazarı Longos hakkında çok da fazla bir şey bilinmeyen Dafnis ile Hloi’nin Aşkı kitabına ilişkin, M. C. Howatson Oxford Antikçağ Sözlüğü’nde, “Serüvenlerin, duygu ve manzara betimlemelerinin arkasında kalan, çekicilik dolu pastoral bir aşk romanı,” diyor.

 

MÖ 3. yüzyılda kaleme alınmış, Yunan mitolojisi ve şiirinden izler taşıyan, Midilli (Lesbos) Adası’nda geçen ilk pastoral roman olan Dafnis ile Hloi’nin Aşkı -Shakespeare, Rousseau, George Sand, Yukio Mişima, Marc Chagall, Ravel, Jacques Offenbach ve özellikle Goethe gibi- birçok yazar ve sanatçıyı etkiledi.

 

Her ikisi de terk edilen ve keçiler tarafından emzirilirken bulup çobanlarca büyütülen Dafnis ve Hloi’nin bir tesadüf sonucu karşılaşmasıyla başlayan aşk, Nemflerin (Yunan mitolojisinde ırmakları, ağaçları, dağları kişileştiren dişi canlılar) mağaralarından eşsiz güzellikteki kırlara uzanıyor. Dafnis’e keçi, Hloi’ye ise koyun sürülerini emanet eden Tanrılar, ikisini de koruma altına alırken Longos’un, hem doğayı hem de gençleri kutsallaştırışı dikkat çekiyor.
Ancak Dafnis ve Hloi’nin işleri hiç kolay değil çünkü sürülerine dadanan kurtlar, koyunları ve keçileri bir arada tutma çabaları aşklarına vakit ayırmalarını engelliyor. Bu arada Longos; ağaçlardaki güvercinlerden yemyeşil arazilere, hayvanların seslerinden Pan’ın şarkılarına dek bir dolu betimlemeye girişiyor.

 

Daha sonra Dafnis ve Hloi’nin aşkının geçtiği sınavlara rastlıyoruz: Kötü niyetli çobanın Hloi’yi elde etme girişimleri, korsanların Dafnis’i kaçırışı, çıkan savaşta Hloi’nin esir düşmesi ve zengin çobanların, genç ve güzel Hloi’yle evlenmek istemesi gibi sahneler, Longos’un doğa tasvirlerinin arasına kattığı maceralar olarak karşımıza çıkıyor. Yaşanan bu badirelerin ardından gelen bağlılık yeminleri ise çiftin aşkının büyüklüğünün bir göstergesi: “Dafnis, Pitys’in heykeli yanında durup Hloi olmadan tek bir gün bile geçiremeyeceğine Pan üzerine yemin etti. Hloi ise Nemflerin mağarasına giderek ölse de yaşasa da sadece Defnis ile birlikte olma istediği üzerine ant içti.”

Dafnis ve Hloi, birbirine kavuşamama tehlikesi yüzünden Tanrılara başvuruyor, daha doğrusu yakarıyor. Bunun üzerine Nemfler, Pan ve diğer Tanrılar adeta yardıma koşuyor: Gösterdikleri rüyalar ve zenginliğin kapısını açmaları sayesinde Dafnis, Hloi’yle evlenme planları yapmaya başlıyor. Konu ciddileşirken onu büyüten çobanları ziyarete gelen mülk sahibinin, Dafnis’in babası çıkması Longos’un romana kattığı ilginç öğelerden biri.


Bunca olaydan sonra Dafnis ve Hloi evleniyor; ikili, bir süreliğine gittiği kentten doğaya tekrar dönüyor: “Kırsal hayatın keyfini (…) ömürleri boyunca sürdüler; Nemfler’i, Pan’ı ve Eros’u Tanrı olarak benimsediler, birçok koyun ve keçi sürüsüne sahip oldular ve meyvelerle sütün en iyi gıda olduğuna hep inandılar.”

Longos’un anlattığı bu hikayede, doğanın kollarında zorlu dönemeçlerden geçen, birbirine tutkuyla bağlanan, dinselleştirdikleri aşklarını bir tapınma haline getiren Dafnis ve Hloi, doğanın içine daha çok girdikçe Tanrılar tarafından ödüllendiriliyor. Longos, bütün bunları mitolojik öğelerle ve Antik Yunan’ın doğasına uygun şiirsel bir dille, kimi zaman ses ve rüya tasvirleriyle dile getirir. Yazar; mitlerde karşımıza çıkan veya yazılı kaynaklarda pek rastlamadığımız efsane aşkları çağrıştıracak, hiç âşık olmamışların rehberi niteliğinde ve geleceğe miras kalacak bir kitap yaratmayı arzular. Bunu da başarır.

 

 

 


 

 

Görsel: Mete Kaplan Eker

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Yeni yorum gönder

Diğer Eleştiri Yazıları

Modern sanat telakkisinin adeta “dinselleştiği” ve bunun da en önemli etkisini mimarlık alanında gösterdiği bir bağlamda yaşadı Turgut Cansever. Türkiye ekseninde bir yanda pozitivist bir dünya görüşünün diğer yanda da seküler mistik ve “yaratıcı insan” düşüncesinin egemen olduğu, “bilim”in dogmatikleştiği bir dönem.

Hayat parantezi 1916’da İstanbul’un Fatih semtinde, Atik Ali Paşa’da açıldı Behçet Necatigil’in. Sonra parantezin içerisine bir başka şehir girdi: Kastamonu. Zeki Ömer Defne’nin zilleri çalarken derslere bir bir girenler arasında o hassas ortaokul öğrencisi de vardı. Evlerden, kırlardan, denizlerden duyulan bu ses zil değil şiirin tınısıydı.

“Sanatçı, gözün göremediğini görendir.”

 

Çağdaş Amerikan edebiyatının en parlak yazarlarından Michael Chabon’un bir söyleşisini hatırlıyorum. Yaratıcı yazma atölyelerinin desteklenmesi gerektiğini söylüyordu: “Tamam, kimse kimseye dâhi olmayı öğretemez kuşkusuz ama yazarken hata yapmamak, yazmak denen şeye ‘okur’ gibi değil de ‘yazar’ gibi bakmak pekâlâ öğrenilebilir.

Nehir söyleşi, ara bir tür. Ne biyografi ne de otobiyografi. Otobiyografi değil çünkü hayatınızı nasıl anlatacağınızı söyleşiyi yapan kişinin soruları belirliyor. O çerçeveyi siz çizemiyorsunuz ve birkaç soruyla hiç istemediğiniz günlere veya olaylara geri dönmeniz mümkün.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.