Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Eleştiri

Eleştiri

Rıfat diye biri


Gayet iyi
Toplam oy: 779
Barış Bıçakçı
İletişim Yayıncılık
Seyrek Yağmur'un yayınlanmasını iple çekenlerin yarattığı sevinç dalgası, çamurlu gündemimize bereketli bir yağmur yağdırdı. Fakat şimdi ortalık pek süt liman değil.

Saatlerin rikkatle vurduğu, hayatın ahenkli bir bütün oluşturduğu, her anın yekdiğerini çağırdığı bir yaşama tecrübesi edinmek bugünlerde pek zor. Belki de dünya kurulalı beri hayat tastamam böyleydi de bizler nostaljik tarih algımızdan ve altın çağlar mitinin gölgesinden kurtulamadığımız için böyle düşünmeyi yeğliyoruz. Sonra bir cümle geliyor: “İnsanlar kıyıcıydılar, kitaplara sığındım.” Hayat bilgisi ve yaşama uğraşı derslerinden bütünlemeye kalanlar nice zamandır kitaplarda aman buluyorlar. Bazılarıysa bu güvenli ve emin sahile ulaşmak için hayatlarını bir hikayeye dönüştürmeyi tercih ediyor. Rıfat onlardan biri.

 

Barış Bıçakçı’nın yeni kitabı Seyrek Yağmur edebiyatsever kamu tarafından aşkla, şevkle, iştiyakla bekleniyordu. Tevekkeli, kitabın yayımlanmasını iple çekenlerin yarattığı sevinç dalgası, çamurlu gündemimize bereketli bir yağmur yağdırdı. Fakat şimdi ortalık pek süt liman değil.

 

Seyrek yağmurun peşinde koşturup hayatından tutarlı bir bütün kurmaya çalışan Rıfat'ı anlayabilir ve sevebiliriz.

 

 

Seyrek yağmurun peşinde elinde kabıyla koşturup hayatından tutarlı bir bütün kurmaya çalışan Rıfat bu kitabın başkahramanı. Hakkında bildiklerimiz ise şunlar: 50’lerinde, iri yarı ve şişman, sevdiği kadın tarafından terk edilmiş, baba mesleği kitapçılığı devam ettiren, memleket meselelerine canı ziyadesiyle sıkkın, aman vermez bir insan düşmanı ve insanların kıyıcılığından kitaplara sığınmakla kalmamış, işi ölü şairlerden telefonlar ve mektuplar almaya vardıracak kadar ileri gitmiş biri. Böyle bir Rıfat’ı anlayabilir ve sevebiliriz.

 

Fakat Rıfat yalnızca bunlardan kurulu bir karakter değil. Anlatı, birer ikişer sayfalık kısa değiniler, hayat fragmanları, Rıfat’ın düşünceleri ve kitap alıntıları üzerinden ilerliyor. Rıfat’ı biraz daha tanıdığımızda ise yukarıda yazılanlardan pek farklı olarak düz ve sığ bir adam, takıntılı, tuhaf, pek çok zaaf sahibi bir adam portresi çiziyor. Böyle bir Rıfat’ı da anlayabilir ve sevebiliriz. Fakat Seyrek Yağmur bizi tam da bu ikircikli durumun ortasına bırakıp kaçıyor. Rıfat bu söylediklerimizin her biri. Böyle olduğundan elimizdeki kısacık anlatıda ne kitapsever Rıfat’a ne zaaf sahibi Rıfat’a ne de çareyi bir kurgunun içine kaçmakta bulan Rıfat’a zihnimizde tutarlı bir yer açamıyoruz. Kitabın büyülü gerçekçi veçhesi de bizi Rıfat’ın bunların hepsi olduğuna ikna edemeden, zihnimizde ikircikli bir burguyla kitabın son sayfasına ulaşıyoruz. 

 

Bıçakçı da bunun farkında ki kitabın bir yerinde, bahsettiğimiz gibi bir Rıfat’ın bu topraklarda mümkün olmadığını ve olamayacağını, hayatın büyüye açılmadığını, gündeliğin gerçekliğine ve sıkıcılığına bulanmış vasatlığın dışına çıkılamayacağını söylüyor. Rıfat bundan kaçmak için hayatını bir hikayeye dönüştürmek istiyor (ve başaramıyordu). İçimizden bir ses sayfalar nihayete erdiğinde Rıfat’ın derinleşemeyişinden duyduğumuz huzursuzluğun tam da Bıçakçı’nın bu kitaptan muradı olduğunu söylüyor. Fakat bir diğer ses ise, bunun pekâlâ başarılabileceğini, artık bize has Yüzyıllık Yalnızlık’lar yazılabileceğini; Bıçakçı’nınsa Seyrek Yağmur’da metnin süreklilik, bölümler arası bağlılık gibi iç dinamiklerini göz ardı ederek biz okurları başına buyruk, deneysel bir metinle baş başa bıraktığını söylüyor.

 

Bizse bu seslerden hangisine kulak vereceğimizin kararsızlığıyla Goethe’den bir alıntıyla sözümüzü tamam edelim: “Dilsiz gibi oturdum kaldım ve ısırdım yanan dudağımı.”

 

 


 

 

* Görsel: Ece Zeber

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Yeni yorum gönder

Diğer Eleştiri Yazıları

Modern sanat telakkisinin adeta “dinselleştiği” ve bunun da en önemli etkisini mimarlık alanında gösterdiği bir bağlamda yaşadı Turgut Cansever. Türkiye ekseninde bir yanda pozitivist bir dünya görüşünün diğer yanda da seküler mistik ve “yaratıcı insan” düşüncesinin egemen olduğu, “bilim”in dogmatikleştiği bir dönem.

Hayat parantezi 1916’da İstanbul’un Fatih semtinde, Atik Ali Paşa’da açıldı Behçet Necatigil’in. Sonra parantezin içerisine bir başka şehir girdi: Kastamonu. Zeki Ömer Defne’nin zilleri çalarken derslere bir bir girenler arasında o hassas ortaokul öğrencisi de vardı. Evlerden, kırlardan, denizlerden duyulan bu ses zil değil şiirin tınısıydı.

“Sanatçı, gözün göremediğini görendir.”

 

Çağdaş Amerikan edebiyatının en parlak yazarlarından Michael Chabon’un bir söyleşisini hatırlıyorum. Yaratıcı yazma atölyelerinin desteklenmesi gerektiğini söylüyordu: “Tamam, kimse kimseye dâhi olmayı öğretemez kuşkusuz ama yazarken hata yapmamak, yazmak denen şeye ‘okur’ gibi değil de ‘yazar’ gibi bakmak pekâlâ öğrenilebilir.

Nehir söyleşi, ara bir tür. Ne biyografi ne de otobiyografi. Otobiyografi değil çünkü hayatınızı nasıl anlatacağınızı söyleşiyi yapan kişinin soruları belirliyor. O çerçeveyi siz çizemiyorsunuz ve birkaç soruyla hiç istemediğiniz günlere veya olaylara geri dönmeniz mümkün.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.