Dosya Arşivi
Dosya // En çok okunanlar
Indiana Jones isimli maceraperest arkeoloji profesörüyle ilk olarak 1981 tarihli Kutsal Hazine Avcıları filminde tanışmıştık; sonrasında 80’li yıllarda iki filmle daha devam etti Indiana Jones serisi, 2008’deki dördüncü filmle de –şimdilik– tamamlandı.
Avrupa, bugün dünyanın her tarafına yayılmış olan küresel kültürün yüzyıllar boyunca şekillendiği merkez olarak, 20. yüzyılda trajik kabul edilebilecek pek çok değişim yaşadı.
Bütün kurumlar, tanıdığımız herkes, annelerimiz, babalarımız, patronlarımız, iş arkadaşlarımız ve hatta çok samimi arkadaşlarımız da sürekli aynı komutu veriyorlar: İlerle, geç bunları, geride bırak.
Oysa, belki durmak istiyoruz, biraz dinlenmek.
Ertelemek değil durmak: Geriye değil, ileriye değil, sağa değil, sola değil, şimdiki zamana ve buraya bakmak.
Dünya yepyeni bir hadiseyle meşgul birkaç aydır; kapının dışında durmak bilmeyen bir akıştan, pencerelere çekildik. O açıklıktaki cereyandan çarpıldıkça çarpılıyoruz şimdilerde. Yerküre nüfusu ilk defa aynı anda virütik bir meselenin her aşamasına hâkim, mutasyonunu dört gözle bekliyor. Cânım bağışıklığımız bizi yarı yolda bırakmasın diye organlarımızı şımarttıkça şımartıyoruz.
Murathan Mungan’ın 2014’te yayımlanan İskambil Destesi kitabında, aslında, daha önceki tarihlerde çıkan kitapları Son Istanbul, Kaf Dağının Önü, Üç Aynalı Kırk Oda ve Yedi Kapılı Kırk Oda’daki uzun öykülerin arasından seçilmiş parçalar yer alıyordu.
Sabit Fikir'de bu ayın dosya konusu kadının edebiyatla sınavı olunca, Elif Şafak'ın geçtiğimiz günlerde İngiliz Guardian gazetesine verdiği röportajdaki şu sözlerini anımsadım: "Türkiye'de erkekler yazar kadınlar okur.
Sovyetler Birliği'nin 4 Ekim 1957 günü Dünya yörüngesine oturtmayı başardığı ilk yapay uydu Sputnik I ile insanoğlu, uzayla imtihanında da ilk somut adımı atmış oluyordu. Bunu peş peşe yeni girişimler izledi. 1959'da Sovyet yapımı bir uzay aracı ilk kez Ay'ın yüzeyine indi; 12 Nisan 1961 günü de kozmonot Yuri Gagarin, Vostok I ile Dünya yörüngesindeki turunu tamamladı.
19. yüzyılda, İngiltere’de, görgü kurallarının sınıflararası hiyerarşiyi taşımasından bir roman türü doğar. Jane Austen “novel of manners” türünün en yetkin yazarıdır. Aslında amacı, endüstrileşme, kentleşme, aristokrasinin kapitale gücünü kaptırması ile sınıflar arası çizgilerin değiştiği yaşadığı döneme bir uyum, bir düzen sunmaktı.
A.: “Farz edin ki, taş binaya giden sokakta bir kahve, kahvenin önünde de yaz-kış bir adam var. (Binanın içinde dev bir avlu, avluyu çevreleyen merdivenlerde insan boyunu aşan tel örgüler… Kimse kendini aşağı atmasın diye. Çünkü insan hayatı, taşlarda parçalanmayacak kadar değerli son bir-iki yüzyıldır. Dışındaysa döne döne beşinci kata dek yükselen bir yangın merdiveni.
Her geçen gün yeni kitapların yayımlandığı dilimizdeki eserlerin ötesine geçip başka dillerde hangi kitapların yazıldığını merak etmeye başladığımızda ve üstelik yayınevlerinin ya da çevirmenlerin üretim temposuna veya tercihlerine kendimizi teslim etmekten sıkıldığımızda, başka türlü bir arayışa başlarız: Dünyada neler yazılıyor, neler okunuyor?
