Geçtiğimiz hafta, stylist.co.uk isimli sitenin hazırladığı, siteye göre edebiyat tarihinin "en iyi ve en ikonik" giriş cümlelerini barındıran 100 eserin listesini okuyucularımızla paylaşmıştık. "Okuyucunun okuduğu ilk cümle, kitabın giriş cümlesi, o kitabın satmasını, kapanış cümlesi ise yazarın daha fazla okuyucu kazanmasını sağlar derler,” diyen site, yine kendilerine göre edebiyat tarihinin en iyi kapanış cümlelerini barındıran 100 eserin de listesini çıkarmış.
"En iyi 100 giriş cümlesi" listesinde ilk sırada yer alan "Çavdar Tarlasında Çocuklar" bu listenin de 15. sırasında. Bu listenin en başında yer alan .F.Scott-Fitzgerald'ın "Muhteşem Gatsby" romanı ise "en iyi 100 giriş cümlesi" listesinde 7. sıradaydı. Bir süre önce ABD'de bir profesör tarafından "muzır" bulunan Kurt Vonnegut'un "Mezbaha No. 5" isimli kitabı ve Elif Şafak'ın yeni kitabı "İskender" konusundaki tartışmalarla gündeme gelen Zadie Smith'in "İnci Gibi Dişler"i de listeye girmiş.
"En iyi 100 giriş cümlesi" listesinde yaptığımız gibi, listedeki eserlerin son cümlelerini kitapları ellerinde bulunduran okurlarımızın katkısıyla yerleştireceğiz. Liste şöyle:
1.F.Scott-Fitzgerald Muhteşem Gatsby
2.Margaret Mitchell Rüzgar Gibi Geçti
3.Harper Lee Bülbülü Öldürmek
4.Sylvia Plath Sırça Fanus
5.George Orwell Hayvan Çiftliği Bir Peri Masalı
"Dışarıdaki hayvanlar, bir domuzların yüzlerine, bir insanların yüzlerine bakıyor, ama birbirlerinden ayırt edemiyorlardı."
6.Yann Martel Pi’nin Yaşamı
7.A.A. Milne Winnie The Pooh 2 - Pooh Köşesindeki Ev
8.Audrey Niffenegger Zaman Yolcusunun Karısı
9.Ernest Hemingway Yaşlı Adam ve Deniz
10.Arthur Golden Bir Geyşanın Anıları
11.Jane Austen Aşk ve Gurur
12.Cecelia Ahern Not: Seni Seviyorum
13.George Orwell Bin Dokuz Yüz Seksen Dört
14.E. B. White Örümcek Ağı
15.J.D. Salinger Çavdar Tarlasında Çocuklar
"Doğrusunu isterseniz, ne düşündüğümü ben de bilmiyorum. Pek çok insanın hakkında konuştuğum için üzgünüm. Bildiğim tek şey, size anlattığım herkesi biraz özlüyorum. Bizim Stradlater'i ve Ackley'i bile, sözgelimi. Sanırım, o lanet Maurice'i bile özlüyorum. Sakın kimseye bir şey anlatmayın. Herkesi özlemeye başlıyorsunuz sonra."
16.Rebecca Wells Dostluğun Kutsal Bağı
17.Anthony Burgess Otomatik Portakal
18.Charles Dickens İki Şehrin Hikayesi
19.Bram Stoker Dracula
20.Maurice Sendak Where the Wild Things Are
21.Graham Greene Zor Tercih
22.Alice Walker The Color Purple (Renklerden Mor)
23.Milan Kundera Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği
"Tomas anahtarı kilitte döndürdü ve tavandaki ışığı yaktı. Tereza yan yana bitiştirilmiş, iki yatak gördü, birinin yanı başında bir komodin ve lamba vardı. Tavandaki ışığın yansımasıyla birlikte ürken iri bir pervane lambanın karpuzundan çıktı, odada fır dönmeye başladı. Piyanoyla viyolonselin ezgisi belli belirsiz ulaşıyordu yukarıya."
24.Jung Chang Yaban Kuğuları: Çinli Bir Ailenin Nesilden Nesile Gerçek Hikayesi
25.Charles Darwin Türlerin Kökeni
26.Annie Proulx Brokeback Dağı
27.Junichiro Tanizaki The Makioka Sisters (Makioka Kızkardeşler)
28. Fyodor Dostoyevsky Suç ve Ceza
29.Laura Esquivel Acı Çikolata
30.Louisa M. Alcott Küçük Kadınlar
31.Tatiana de Rosnay Sarah'nın Anahtarı
32.L. Frank Baum Oz Büyücüsü
33.Markus Zusak Kitap Hırsızı
34.Kate Chopin Uyanış
35.Alex Garland Kumsal
36.J.K. Rowling Harry Potter ve Ölüm Yadigarları
Yara izi on dokuz yıldır Harry'e acı vermemişti. Her şey yolundaydı.
37.Mary Shelley Frankenstein
"'Ama yakında' diye seslendi, hazin ve ağırbaşlı bir heyecanla, 'Yakında öleceğim ve tüm hissettiklerim artık hissedilmez olacak. Çok yakında bu yakıcı acılar yokluğa karışacak. Cenaze yığınıma sevinçle tırmanacağım, alevlerin cehennem azabı içinde bayram edeceğim. Bu yangının ışığı ağır ağır sönüp gidecek, küllerim rüzgarla denize savrulacak. Ruhum sükun içinde yatacak ve eğer hala hissedecekse, kuşkusuz şimdiki gibi hissetmeyecek. Elveda.'
Bunu söyler söylemez, kamaranın penceresinden, geminin yanında bekleyen buzdan sala atladı. Dalgaların üzerinde hızla sürüklenerek, çok geçmeden karanlığın içinde uzaklarda yitip gitti."
38.Richard Adams Watership Tepesi
39.Daphne du Maurier Rebecca
40.Margaret Atwood The Handmaid's Tale (Hizmetçi’nin Hikayesi)
41.Herman Melville Beyaz Balina
42.Khaled Hosseini Uçurtma Avcısı
43.Albert Camus Yabancı
44.Stieg Larsson Arı Kovanına Çomak Sokan Kız
45.John Steinbeck Fareler ve İnsanlar
"Bunu yapmak zorundaysın George," dedi Slim. "Yemin ederim ki yapmak zorundaydın. Hadi, gel benimle." Georg'u patikanın girişine doğru sürükledi, karayoluna doğru gözden kayboldular. Curley ve Carlson durup arkalarından baktılar. "Bu ikisini ne demeye efkar bastı şimdi, anlamadım," dedi Carlson.
46.Kazuo Ishiguro Beni Asla Bırakma
47.Daniel Defoe Moll Flanders
48.Lauren Weisberger Şeytan Marka Giyer
49.Stephen King Yeşil Yol
50.Edith Wharton Masumiyet Çağı
51.Steven Galloway Saraybosna'nın Çellisti
52.Jeffrey Eugenides Middlesex
53.Irene Nemirovsky Fransız Süiti
54.Gil Courtemanche A Sunday at the Pool in Kigali (Kigali Havuzunda bir Pazar)
55.Diana Gabaldon The Fiery Cross (Kızgın Haç)
56.Joanne Harris Chocolat (Çikolata)
57.Joseph Heller Madde 22
58.Emily Bronte Rüzgarlı Bayır
"Sakin gökyüzünün altında, mezarların çevresinde dolandım. Fundalar ve çan çiçekleri arasında uçuşup duran pervaneleri izledim. Otları hışırdatan hafif rüzgarın fısıltısını dinledim. İnsan, nasıl olurda bu sakin toprağın altında yatanların huzursuz bir uykuda olduğuna inanabilir, şaşırdım."
59.Maggie O'Farrell The Hand That First Held Mine (İlk Benim Elimi Tutan El)
60.Raymond Chandler Büyük Uyku
61.C. J. Sansom Winter in Madrid (Madrid’de Kış)
62.Wladyslaw Szpilman Piyanist
63.Alexandra Fuller Don't Let's Go to the Dogs Tonight: An African Childhood (Bu Akşam Hadi Köpeklere Gitmeyelim: Afrikalı Bir Çocukluk Hikayesi)
64.Salman Rushdie Geceyarısı Çocukları
65.Asne Seierstad A Hundred and One Days (101 Gün)
66.Laurie Lee Cider with Rosie (Rosie ile Elma Suyu)
67.Evelyn Waugh Vile Bodies (Değersiz Bedenler)
68.Isabel Allende Ruhlar Evi
69.Gustave Flaubert Madame Bovary
70.Khaled Hosseini Bin Muhteşem Güneş
71.Ernest Hemingway A Moveable Feast (Hareketli Bayram)
72.William Golding Sineklerin Tanrısı
"Bu gürültülerin arasında kalan subay duygulanmış, ne yapacağını da biraz şaşırmıştı. Çocuklar, toparlanmaya vakit bulsun diye, sırtını çevirdi, uzaktaki biçimli kruvazöre bakarak bekledi."
73.Stephenie Meyer Şafak Vakti
74. John Steinbeck Gazap Üzümleri
75.Amy Tan Mutfak Tanrısı
76.Michael Cunningham Saatler
77.William Faulkner Ses ve Öfke
78.Pearl S. Buck Mübarek Toprak
79.Victor Hugo Sefiller
80.Aldous Huxley Cesur Yeni Dünya
81.Mark Twain Huckleberry Finn'in Maceraları
82.Ian McEwan Kefaret
83.Lewis Carroll Alice Harikalar Diyarında
84.Patrick Süskind Koku (Bir Katilin Öyküsü)
85.James Joyce Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi
86.Helen Fielding Bridget Jones'un Günlüğü
87.Lucy Maud Montgomery Anne of Green Gables (Green Gables'lı Anne)
88.Tony Parsons Adam ve Karısı
89.Haruki Murakami İmkansızın Şarkısı
90.Jane Austen Emma
91.Kurt Vonnegut Mezbaha No. 5
92.Zadie Smith İnci Gibi Dişler
93.Arthur Conan Doyle Sherlock Holmes Baskerville Tazısı
94.William Boyd Any Human Heart (Herhangi Bir İnsanın Kalbi)
95.Alice Sebold Cennetimden Bakarken
96.Joseph Conrad Karanlığın Yüreği
97.Sadie Jones The Outcast (Serseri)
98.Hans Fallada Alone in Berlin (Berlin’de Tek Başına)
99.Chimamanda Ngozi Adichie Yükselen Güneşin Ülkesinde
100.Jenny Downham Ben Ölmeden Önce
101.Franz Kafka Dava
" "Bir köpek gibi!" dedi, sanki utanç, ondan sonra da hayatta kalacaktı."
Listedeki kitapların söz konusu cümleleri ile ilgili katkılarınız bekliyoruz.
Cidden korkunc,adi,serefsiz bir dunya bu,ey kardeslerim.Iste kucuk kankaniz size eda ediyor.Ayrica bu oykudeki herkese derin dudak muzigi sesleri,birrrr.Ayrica kicimi opebilirler.Ama sizler ey kardeslerim,eskidenki kucuk Alex'inizi arada sirada hatirlayin.Amin.Ve bok pusur.
Yoğun ısrarlar üzerine, 101.Franz Kafka - Dava'yı ekledik.
Dava'nın olmadığı bir "son cümle listesi" eksik değil anlamsızdır
Madame Bovary- Gustave Flaubert
Bovary'nin ölümünden sonra üç hekim birbiri peşi sıra Yonville'e geldi, ama dikiş tutturamadı, M. Homais derhal hepsinin iflahını kesti. Eczanesi arı kovanı gibi işliyor, hükümet onu kolluyor, halk efkarı ise koruyor.
Şimdi kendisine şeref nişanını da verdiler.
1. Muhteşem Gatsby - Fitzgerald
"evet, bizler böyle akıntıya karşı kürek çekerek çabalarız; ama aslında durmadan geriye, geçmişe doğru sürüklenip gideriz."
53. IRENE NEMIROVSKY - FRANSIZ SÜİTİ
Askerler şarkı söylemeye başladı, karanlıkta kaybolan ağır, ciddi bir şarkıydı. Çok geçmeden yolda, Alman alayının yerinde biraz toz kaldı yalnızca.
Aldous Huxley - Cesur Yeni Dünya
Yavaş, pek yavaş, acelesi olmayan iki pusula ibresi gibi, ayaklar sağa döndü; kuzey, kuzeydoğu, doğu, güneydoğu, güney, güneydoğu; derken durdu, birkaç saniye sonra yine aynı yavaşlıkla, acele etmeksizin sola doğru dğnmeye başladı. Güney, güneybatı, güney-doğu, doğ...
Albert Camus - Yabancı
Anacığım, ölümün eşiğimde, kendini orada serbest ve her şeyi yeni baştan yaşamaya hazır hissetmiş olmalıydı.Kimsenin, kimseciklerin onun arkasından ağlamaya hakkı yoktu.Ben de her şeyi yeni baştan yaşamaya kendimi hazır hissettim.Sanki bu büyük öfke beni kötülüklerden arındırmış,umuttan kurtarmıştı.İşaretler ve yıldızlarla yüklü olan bu gecede, kendimi ilk kez olarak,dünyanın tatlı kayıtsızlığına açıyordum.Dünyayı kendime bu kadar eş, bu kadar kardeş bulunca, anladım ki, eskiden mutluluğa ermişim.Hatta hala da mutluydum.Her şey tamam olsun,kendimi pek yalnız hissetmeyeyim diye, benim için artık,idam günümde bir sürü seyirci bulunmasını ve beni nefret çığlıklarıyla karşılamalarını dilemekten başka bir şey kalmıyordu.
Sylvia Plath - Sırça Fanus
O sırça fanus ki bir kez çok parlak ve başarılı biçimde, görünüşe göre tamamen ondan kurtulmuş, ama onun içinde yaşamış bir insanın berrak anlatımıyla, "sırça fanusun içinde ölü bir kelebek gibi tıkanıp kalmış biri için dünyanın kendisi kötü bir düştür." diye yazmıştı.
Ulysses'in olmaması büyük eksiklik. 30 küsür sayfalık tek bir cümlenin ardından, tek bir cümle: "Evet."
Markus Zuzak / Kitap Hırsızı
Kitap hırsızına güzellik ve şiddet hakkında çok şey anlatmak isterdim. Ama bu konularda zaten kendisinin de bilmediği ne vardı ki? Ona anlatmak istedim; insanoğlunu ya gözümde büyütüyorum ya da hafife alıyorum ben, bunu hep yapıyorum. Hiçbir zaman tam bir değer biçemiyorum bir türlü. Ona sormak istedim; bir şey nasıl aynı anda hem çirkin hem de ihtişamlı olabiliyor, sözcükler ve hikayeler aynı anda hem iç burkucu hem de fevkalade olabiliyor?
Ancak bunların hiçbirini dile getiremedim.
Tek yapabildiğim Liesel Meminger'e dönüp içtenlikle bildiğim tek gerçeği ona söylemek oldu. Bunu kitap hırsızına söyledim ve şimdi de size söylüyorum.
***ANLATICINIZDAN SON BİR SÖZ***
İnsanlar beni dehşete düşürüyor.
Billy ve arkadaşları yüreklenip gölgeli sokağa çıktılar. Ağaçlar yapraklarla bezeniyordu. Bir şey olduğu yoktu dışarıda, tek araba geçmiyordu. Ortada bir tek taşıt vardı, iki atın çektiği bırakılmış araba. Yeşildi, tabut biçimindeydi.
Kuşlar gevezelik ediyordu.
İçlerinden biri Billy Pilgrim'e: "Cik-cik-cik!" dedi.
Herman Melville-Moby Dick
...Yabanıl deniz şahinleri, gagaları sanki kılıfıymış gibi, dolanıyorlardı başımın üstünde. İkinci gün bir yelken göründü. Gemi yaklaştı, gittikçe yaklaştı; sonunda kurtardı beni sulardan. Rachel adlı gemiydi bu, dolana dolana denizlerde gezen Rachel... Geri dönüp yitirdiği çocuklarını ararken, başka bir yetim bulmuştu bula bula.
Arthur Golden Bir geyşanın anıları.
"Ama şimdi yaşadığımız dünyanın da okyanus dalgaları gibi kalıcı olmadığını biliyorum. Mücadelemiz ve zaferlerimiz ne olursa olsun, onlar için ne acılar çekersek çekelim, hepsi kısa süre sonra kağıdın üzerindeki mürekkebe damlayan su gibi akıp gidecek."
Silvia Plath Sırça Fanus
"Bütün gözler ve yüzler bana çevrildi. Kendimi onların rehberliğine bırakıp büyülü bir iple çekilircesine odaya girdim."
Patrick Süskind Koku
"Sonra,önce kaçamak kaçamak, sonra doğruca gözgöze gelmeyi başardıklarında, gülümsemeden edemediler. Olağanüstü bir gurur duyuyorlardı. İlk kez sevgiyle bir şey yapmışlardı"
stephenıe meyer şafak vakti
"kahretsın" dıye hırıldadı,buyuk bir açlıkla beni öperken.
"uzerınde calısacagımız bır suru vaktımız olacak"dıye hatırlattım ona.
"sonsuza ve sonsuza ve sonsuza kadar" dıye mırıldandı
"bana da kesınlıkle oyle gelıyor"
ve sonra sonsuzun kucuk ama mukemmel olan bu parcasına buyuk bır mutlulukla devam ettık.
42. Khaled Hosseini - Uçurtma Avcısı: " Koştum.Peşinde avaz çığlık bir erkek sürüsü, deliler gibi koşan, yetişkin bir erkek.Ama umrumda bile değil. Yüzümü kamçılayan rüzgara karşı, dudaklarımda Pençer Vadisi kadar geniş bir tebessüm, koştum.
Koştum."
3- Harper Lee - Bülbülü Öldürmek: "Işığı söndürüp Jem'in odasına gitti. Bütün gece orada olacaktı ve Jem sabah uyandığında onu başucunda bulacaktı."
Ve pok püsür.(otomatik portakal)
Fyodor Dostoyevsky - Suç ve Ceza
"Ama burada yeni bir öykü başlıyor: Bir insanın yavaş yavaş yenilenmesinin, yeni bir hayat bulmasının, bir dünyadan başka bir dünyaya geçmesinin, hiç bilmediği yepyeni bir gerçekle tanışmasının öyküsü...ve bu öykü yeni bir kitabın konusu olabilir. Bizim şimdiki öykümüz ise burada bitiyor."
Mary Shelley - Frankenstein:
"'Ama yakında' diye seslendi, hazin ve ağırbaşlı bir heyecanla, 'Yakında öleceğim ve tüm hissettiklerim artık hissedilmez olacak. Çok yakında bu yakıcı acılar yokluğa karışacak. Cenaze yığınıma sevinçle tırmanacağım, alevlerin cehennem azabı içinde bayram edeceğim. Bu yangının ışığı ağır ağır sönüp gidecek, küllerim rüzgarla denize savrulacak. Ruhum sükun içinde yatacak ve eğer hala hissedecekse, kuşkusuz şimdiki gibi hissetmeyecek. Elveda.'
Bunu söyler söylemez, kamaranın penceresinden, geminin y1930anında bekleyen buzdan sala atladı. Dalgaların üzerinde hızla sürüklenerek, çok geçmeden karanlığın içinde uzaklarda yitip gitti."
Shelley'nin Frankenstein eseri, 1930'larda Amerika'da ki 'Büyük Buhran' döneminin maddi karanlığı içerisinde doğan ve bu güne dek süregelen kullanımı ve yorumlarıyla popüler kültürün içerisine (sinema, tiyatro vs.) dahil edilmemiş olsaydı eğer, bu gün, edebi saygınlık ve düşünsel cazibesi bağlamında çok farklı bir noktada çok daha yüksek bir edebi mertebede bulunabilirdi.
Milan Kundera - Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği:
"Tomas anahtarı kilitte döndürdü ve tavandaki ışığı yaktı. Tereza yan yana bitiştirilmiş, iki yatak gördü, birinin yanı başında bir komodin ve lamba vardı. Tavandaki ışığın yansımasıyla birlikte ürken iri bir pervane lambanın karpuzundan çıktı, odada fır dönmeye başladı. Piyanoyla viyolonselin ezgisi belli belirsiz ulaşıyordu yukarıya."
Emily Bronte- Rüzgarlı Bayır:
"Sakin gökyüzünün altında, mezarların çevresinde dolandım. Fundalar ve çan çiçekleri arasında uçuşup duran pervaneleri izledim. Otları hışırdatan hafif rüzgarın fısıltısını dinledim. İnsan, nasıl olurda bu sakin toprağın altında yatanların huzursuz bir uykuda olduğuna inanabilir, şaşırdım."
William Faulkner - Ses ve Öfke:
"DILSEY:
Katlandılar."
William Golding - Sineklerin Tanrısı:
"Bu gürültülerin arasında kalan subay duygulanmış, ne yapacağını da biraz şaşırmıştı. Çocuklar, toparlanmaya vakit bulsun diye, sırtını çevirdi, uzaktaki biçimli kruvazöre bakarak bekledi."
John Steinbeck - Fareler ve İnsanlar :
"Bunu yapmak zorundaysın George," dedi Slim. "Yemin ederim ki yapmak zorundaydın. Hadi, gel benimle." Georg'u patikanın girişine doğru sürükledi, karayoluna doğru gözden kayboldular.
Curley ve Carlson durup arkalarından baktılar. "Bu ikisini ne demeye efkar bastı şimdi, anlamadım," dedi Carlson.
Hayvan Çiftliği ve Yabancı favorilerim
"Bir köpek gibi!" dedi, sanki utanç, ondan sonra da hayatta kalacaktı.
Kafka yok (Dava). İlk on'dan girmeliydi; olmamış :)
J.K. Rowling - Harry Potter ve Ölüm Yadigarları
Yara izi on dokuz yıldır Harry'e acı vermemişti. Her şey yolundaydı.
J.D. Salinger - Çavdar Tarlasında Çocuklar
Doğrusunu isterseniz, ne düşündüğümü ben de bilmiyorum. Pek çok insanın hakkında konuştuğum için üzgünüm. Bildiğim tek şey, size anlattığım herkesi biraz özlüyorum. Bizim Stradlater'i ve Ackley'i bile, sözgelimi. Sanırım, o lanet Maurice'i bile özlüyorum. Sakın kimseye bir şey anlatmayın. Herkesi özlemeye başlıyorsunuz sonra.
George Orwell - Hayvan Çiftliği Bir Peri Masalı
Dışarıdaki hayvanlar, bir domuzların yüzlerine, bir insanların yüzlerine bakıyor, ama birbirlerinden ayırt edemiyorlardı.
Yeni yorum gönder