Türkiye'de de hatırı sayılır bir okur kitlesi bulunan Uruguaylı yazar Eduardo Galeano (73), ünlü kitabı Latin Amerika'nın Kesik Damarları için "O zamanlar meseleyi ele alacak vasıfta değildim; üstelik kötü yazılmış bir kitap," dedi. Galeano, anti-kapitalist, anti-emperyalist ve anti-Amerikan literatürünün önemli yapıtlarından sayılan kitabının 43'üncü yıldönümüne denk gelen bu konuşmayı, geçen ay Brezilya'da katıldığı bir kitap fuarında sarf etti. 1970'lerde yazılan 300 sayfalık kitap, Latin Amerika'nın ABD destekli, ordu temelli baskıcı diktatörler tarafından yönetildiğini, bunun sömürgecilik anlayışının bir uzantısı olduğunu öne sürüyor, Latin Amerika'nın yoksulluğunu ve az gelişmişliğini buna bağlıyordu.

Galeano'nun kitabındaki argümana en şiddetli eleştiri 1990′larda Plinio Apuleyo Mendoza, Carlos Alberto Montaner a Álvaro Vargas Llosa'dan gelmişti. Üçlü, Latin Amerikalı Ahmaka Mükemmel Bir Rehber'de, kitabı "Ahmakın başucu kitabı" diye nitelemiş ve kitabın ana fikrini tek cümleye indirgemişti: "Fakiriz, onların suçu."

Galeano'nun sözleri

Yazarın sağcılar tarafından "Biz demiştik," ifadeleriyle karşılanan ve solcuları savunmaya geçiren sözleri şöyle:

"Latin Amerika'nın Kesik Damarları politik ekonomi üzerine bir kitaptı. Gelgelelim ne gerekli eğitimim ne de hazırlığım vardı. Kitabı yeniden okuyabileceğimi sanmıyorum.  Doğrusunu söylemek gerekirse geleneksel solun bu kitabı fena halde  sıkıcı. (...) Gerçek epey değişti. Ben de epey değiştim. Gerçek sanıldığından çok daha karmaşık çünkü insan doğası çeşitilik arz ediyor. Benim yakın durduğum bazı siyasi kesimler , o çeşitlliği sapkınlık olarak görürdü. Maalesef bazıları hâlâ çeşitliliği tehdit olarak görüyorlar. Aslında hiç de öyle değil."

Bu demeçler yazarın diğer hayranları kadar kitabın İngilizce baskısının önsözünü yazan Şilili yazar Isabel Allende'yi de şaşırttı. Allende, önsözde genç bir kadınken okuduğu bu kitabın onu ne kadar sarstığını, bu duyguların etkisiyle kitabı birkaç kere okuduğunu, Pinochet tarafından sürgüne gönderildiğinde kitabı yanında götürdüğünü yazmıştı.

Galeano'nun kitabı hakkında bu konuşmayı neden yaptığı ise muğlaklığını koruyor. Yazarın Amerika'daki yayıncısı Susan Bergholz'a göre, Galeano'yu asıl rahatsız eden kitabın "yavanlığı" ve üslubu.

Castro ve Chavez'i de eleştirmişti

Yazar son dönemlerde, solun iktidara gelince "vahim hatalar" yaptığını söylemiş, bu sözleri Küba lideri Fidel Castro ile Venezuela lideri Hugo Chavez'e eleştiri olarak yorumlanmıştı.

* Kaynak: Diken