Andy Warhol (1928 - 1987), bir grafiker olarak başladığı kariyerini 20. yüzyıl sanatının en ikonik isimlerinden biri olarak tamamladı. Slovak kökenli bir ailenin oğlu olarak önceleri garipsediği, sonraki yıllarda eleştirdiği ama bir yandan da hayran olduğu Amerikan kültürü ile var oldu ve onu yeniden yarattı. İşte, Warhol'un Campbell'in Çorba Konserveleri ya da Tehlikeli Türler gibi ünlü eserleri, Pera Müzesi'nde "Warhol: Herkes için Pop Sanat" adıyla 20 Temmuz'a kadar sergileniyor.

Franz Kafka ve Gertrude Stein portreleri

En bilinen işlerini 1962 ve 1966 yıllarında üreten Warhol, Amerikan gerçekliğini övüyor mu yoksa yeriyor mu söylemek güçtü. Her tür fotoğrafı, reklam ve basılı malzemelerdeki imgeleri sanatının konusu haline getiren Warhol için çoğaltılabilirlik ve yeniden üretilebilirlik çok önemliydi. Bunlar bir anlamda onun keşfiydi. Marilyn Monroe'yu bir Marilyn Monroe görüntüsüyle, Campbell'in Çorba Konserveleri'ni Campbell'in Çorba Konserveleri görüntüsüyle değiştiriyordu. Söz konusu olan artık bireyler ve nesneler değil onların görüntüsüydü. Warhol insanlar ile nesneler, tüketim maddeleri ile kahramanlar arasındaki farklılıkları yok ediyordu. Popüler, fani, harcanabilen, düşük maliyetli, seri imal edilen, genç, hazırcevap, hileli ve büyüleyici bir sanat üretti. Sanatta pazar mekanizmasının egemen olduğu bir dünyaya işaret etti. Üstelik insafsızdı. Eğer resmini yaptığı kişi, bir mit olarak işlev görmez hale gelirse, onu bırakır ve kitlelerin gözünde kahramanlaşmış başkalarını arardı.

Warhol, Franz Kafka ve Gertrude Stein gibi edebiyatçıları resmederken de onlara bu çerçeveden bakıyordu şüphesiz. Bu iki resmin yer aldığı "Ten Portraits of Jews of the Twentieth Century" adlı seriyi, İsrailli sanat tüccarı Alexander Harari'nin siparişi üzerine 1980'de yaratmıştı. Serinin fikri ise galerici Ronald Feldman'a aitti. Warhol resmettiği figürlere karşı özel bir ilgi duymuyor, bir kısmını tanımıyordu; hatta resmedilecek kişilerin listesini Feldman'dan almıştı. Warhol daha sonraları, figürleri yüzlerini beğendiği için resmettiğini belirtti. Seri, bir anlamda Warhol'un şöhret takıntısının bir uzantısı olarak nitelenebilir.

Bu iki portre ve daha fazlası, sizi 7 Mayıs'tan beri Pera Müzesi'nde bekliyor.

GG