2013'ün bitmesine günler kaldı. Büyük bir coşkuyla karşıladığımız bu yıl, edebiyat dünyasına neler getirdi? Dün başladığımız 2013 yılı derlemesine, bugün "Etkinlikler", "Ödüller", "Uyarlamalar" ve "Yayıncılık" başlıklarıyla devam ediyoruz.

Etkinlikler

 

İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali 5. yılını doldurdu. "Şehir ve Oyun" temalı festivale 15 ülkeden 50’yi aşkın yazar katıldı.

Dünyaca ünlü İtalyan yazar, Umberto Eco iki farklı etkinliğe katılmak üzere İstanbul’a geldi. Yazar, önce, Boğaziçi Üniversite’sinde Orhan Pamuk’la beraber katıldığı "A Dialogue on Facts Fiction History" başlıklı oturumda edebiyat ve roman üzerine konuştu. Ardından, Casa Del İtalia'da Cemal Kafadar ve Patrizia Violi’nin de katılımıyla, yapılan bir diğer etkinliğin konuğu oldu.

11. İzmir Öykü Günleri düzenlendi. Etkinliğin bu seneki onur konuğu Selim İleri idi.

Alan Badiou ve Slavoj Zizek, İstanbul’da "Küreselleşme ve Yeni Sol" adlı konferansa katıldılar.

Antonio Negri, "Yeni Özgürlük ve Özne Biçimleri" konferans için İstanbul’a geldi.

Mathias Enard, Can Yayınları ve İstanbul Modern işbirliğiyle düzenlenen etkinlikte, son kitabı Hırsızlar Sokağı’ndan hareketle, Ortadoğu siyaseti ve edebiyatı arasındaki ilişki üzerine konuştu.

Pi’nin Yaşamı kitabının yazarı Kanadalı Yann Martel, Müşteri Çağında Pazarlama Zirvesi’ne konuşmacı olarak katılmak üzere İstanbul’a geldi.

Arjantinli yazar ve eleştirmen Alberto Manguel, İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali için geldiği Türkiye'de, İstanbul Kitap Fuarı kapsamında düzenlenen "Alberto Manguel ile Kitapları Üzerine" başlıklı etkinliğe de katıldı.

Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından 2-4 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştiren 14. Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler Konferansının bu yılki ana başlığı "Edebiyat ve Sinema" oldu.

Fransız filozof Jacques Ranciere, "Filozoflar İstanbul’da" etklinliği kapsamında konuşmak üzere ülkemize geldi.

Ve festivaller, fuarlar…

Beyoğlu Belediyesi’nce düzenlenen “Sahaf Festivali” bu sene 7. kez sahafları okuyucuyla buluşturdu.

15-20 Ocak arasında 6. Çukurova Kitap Fuarı düzenlendi. Fuara, 205 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katıldı.

2012 yılında ilki düzenlenen Antalya Kitap Fuarı, geride bıraktığımız sene içerisinde ikinci kez, Antalyalı okurları kitapla buluşturdu.

9-16 Mart arasında düzenlenen Bursa Kitap Fuar’ına 270 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katıldı.

İzmir Kitap Fuarı 390 yayınevi ve sivil toplum kuruluşuyla 390 bin okuru buluşturdu.

Kocaeli Kitap Fuarı 5’nci yılını oldurdu. Fuarı ilk gününde 58 bin 856 kişi ziyaret etti.

25-31 Mayıs tarihleri arasında “Van” ilk kez bir kitap fuarına ev sahipliği yaptı. 54 yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılacağı fuarın sloganı “Kitapla Barış” oldu.

Tüyap ve Türkiye Yayıncılar Birliği işbirliğiyle 4. Diyarbakır Kitap Fuarı düzenlendi. 130 yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılımıyla gerçekleşen fuara 103 bin kitapsever katıldı.

İstanbul Kitap Fuarı 32’nci kez düzenlendi. Ana teması “Tarih: Geçmişteki Gelecek”, olan fuarın Onur Konuğu ülkesi “Çin”, Onur Konuğu yazarı ise Prof. Dr. Taner Timur idi. 690 yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılımıyla düzenlenen fuarda 28 ülke yer bulurken 17 yabancı yazar konuk oldu. Ayrıca fuar 455 bin okurun ziyaretiyle yine bir rekora imza attı.

Ödüller

Ödüller, edebiyat alanında bu yıl da en çok tartışılan konuydu. Yine, Nobel’i kimin aldığından çok, Haruki Murakami’nin neden alamadığı konuşuldu.

- 2013 Pen Öykü Ödülü: Leyla Erbil
- Erdal Öz Edebiyat Ödülü: Cemil Kavukçu
- Selçuk Baran Öykü Ödülü: Hakkı İnanç
- Duygu Asena Roman Ödülü: Sibel K. Türker
- Yunus Nadi Roman Ödülü: Sibel K. Türker
- Yunus Nadi Öykü Ödülü: Bora Abdo
- Yunus Nadi Şiir Ödülü: Arzu K. Ayçicek
- 42. Orhan Kemal Roman Armağanı: Hasan Özkılıç
- İngiltere, Yılın En Romantik Kitabı: Jenny Colgan
- İmpac 2013: Kevin Barry
- Miles Franklin: Michelle de Kretser
- Fransa Akdeniz Roman Ödülü: Nedim Gürsel
- NDS 2013 Edebiyat Ödülü: Murat Gülsoy
- Kadınlar Kurmaca Ödülü: A.M. Homes
- Avrupa Tasarım Ödülü: Doğan Kitap Görsel Yönetmeni Geray Gençer
- Hans Christian Andersen Edebiyat Ödülü: Salman Rushdie
- Walter Scott Ödülü: Tan Twan Eng
- Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü: Turgay Fişekçi
- Ord i Grenseland Prisen – Sınırda Sözcükler Ödülü: Aslı Erdoğan
- 17. Altın Portakal Şiir Ödülü: Şükrü Erbaş
- 59. Sait Faik Hikaye Armağanı: Sine Ergün
- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri: İskender Pala
- Haldun Taner Ödülü: Neslihan Önderoğlu
- Nobel Edebiyat Ödülü: Alice Munro
- Norveç Edebiyat ve İfade Özgürlüğü Akademisi Ödülü: Yaşar Kemal
- Sedat Simavi Ödülü: Hasan Ali Toptaş
- GİO Roman Ödülü: Murathan Mungan
- Cemal Sürayya Şiir Ödülü: Abuzer Gürpınar

Uyarlamalar

2013 yılında da edebiyat; tiyatro, sinema ve televizyon ile iç içeydi…

- Shane Salerno'nun, izleyiciyle buluşması yılan hikayesine dönen Salinger belgeselinin fragmanı yayınlandı.

- Bille August, Pascal Mercier’in Lizbon’a Gece Treni adlı romanını aynı adla sinemaya uyarladı.

- Daha önceki yıllarda, yine sinemaya uyarlanmış olan, Boris Vian’ın kült kitabı Günlerin Köpüğü bu kez Michel Gondry tarafından izleyicinin beğenisine sunuldu.

- Irvine Welsh’in yeraltı klasiği Trainspotting 1996 yılında sinemaya uyarlanmıştı. Bu yıl içinde yapımcılardan bir müjdeli haber daha geldi. 2016’da, yani ilk filmin 20 yılında, bir devam filmi geliyor.

- Meksikalı yönetmen Guillermo Del Toro, Kurt Vonnegut’ın Mezbaha:5 adlı romanını beyaz perdeye taşıyacağını açıkladı.

- Özdemir Asaf’ın Lavinia şiiri beyaz perdeye taşınıyor. Yönetmen koltuğunda Kerem Topuz’un oturduğu filmin 2014 yılında vizyona girmesi bekleniyor.

- Tuna Kiremitçi’nin Bu İşte Bir Yalnızlık Var adlı romanı yönetmen Ketche tarafından beyaz perdeye uyarlandı.

- Yılmaz Erdoğan’ın iki şairin, Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu’nun hayat hikayesini anlattığı filmi Kelebeğin Rüyası vizyona girdi.

- Perihan Mağden’in Ali ile Ramazan adlı romanı Onur Karaoğlu’nun yönetmenliğinde tiyatro sahnesine taşındı.

- Can Yücel, Tiyatro Kumpanyası’nın tek kişilik oyunu “Can” ile tiyatro ve şiir severle buluştu.

- Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı adlı romanı, Fransa’da Avignon Tiyatro Festivali kapsamında sahnelendi. Romanı sahneye Alain Lecurq ve Narguess Majd ikilisi uyarladı.

- Çalıkuşu yeniden ekranda! Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu adlı romanı 1986 yılında Osman F. Seden tarafından televizyon dizisi olarak uyarlanmıştı. 2013 yılında yeniden izleyicinin beğenisine sunulan romanın, bu uyarlamasının yönetmenliğini Çağan Irmak yapıyor.

- İkinci kez televizyon izleyicisinin beğenisine sunulan bir başka roman ise Peyami Safa’nın Fatih-Harbiyesi oldu. Dizinin bu yeni versiyonunun senaristliğini Hayriye Ersöz yaparken, yönetmen koltuğunda Sadullah Celen oturuyor.

- Thomas Harris’ın Red Dragon (Kızıl Ejder) romanı ise Amerikalı televizyon yapımcılarına ilham verdi.

- 2013 yılında yayımlanmaya başlayan Hannibal adlı dizinin karakterleri de Harris’in romanın kahramanlarından oluşuyor.

Yayınevleri

2013 yılı yazarlarımız açısında oldukça hareketliydi, sık sık yayınevi değiştiren yazar haberleriyle karşılaştık. Ayrıca bu yıl; teknoloji geliştikçe, haliyle e-kitap ile ilgili daha çok haber okuduk, kitabevlerimiz yine bin bir türlü zorlukla mücadele etmek zorunda kaldı.

- Orhan Pamuk, İletişim Yayınevi’nden Yapı Kredi Yayınları’na,
- Latife Tekin, Everest Yayınları’ndan İletişim Yayınevi’ne,
- Mehmet Eroğlu, Agora Kitaplığı’ndan İletişim Yayınevi’ne,
- Murat Menteş, İletişim Yayınevi’nden April Yayıncılık’a,
- Alper Canıgüz, İletişim Yayınevi’nden April Yayıncılık’a,
- Ahmet Altan, Alkım Kitabevi’nden Everest Yayıncılık’a,
- Ayşe Kulin ise Everest Yayınları’ndan Remzi Kitabevine geçti.

Türkiye’nin önde gelen yayınevlerinden, İletişim Yayınevi, 30. yılını özel bir kitapla kutladı. Afişe Çıkmak, 1963 – 1980 Solun Görsel Serüveni adını taşıyan bu kitapta, Yılmaz Aysan, dönemin siyasi atmosferini çeşitli görseller üzerinden günümüze taşıdı.

Yapı Kredi Yayınları 4000. Kitabını yayımladı; Yaşar Kemal’in röportajlarından oluşan kitabın adı: Çocuklar İnsandır.

Yayıncılık

23 Kasım 2013'te Tübitak tarafından, “Ulusal Akademik Yayıncılık 2013” toplantısı düzenlendi. Toplantı Türkiye’de yayıncılığın mevcut durumu ve sorunları konuşuldu.

Uluslararası Çoğaltım Hakları Kuruluşları Federasyonu 2013 yılı Dünya Kongresini “Telif Hakları, Kültürel Çeşitlilik ve Toplu Hak Yönetimi” başlığıyla, Yayıncılar Meslek Birliği’nin ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlendi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, kendi yayınlarını sanal ortama taşıma kararı aldı. Böylece bakanlığın yayımlamış olduğu tüm kitaplar, internet üzerinden okuyucularının erişimine sunulacak.

Amazon, Kindle kullanıcılarına daha iyi hizmet sunabilmeleri amacıyla, okurların kitap değerlendirme platformu olan Goodreads'i satın aldı.

Microsoft, ABD’nin en büyüklerinden biri olan Barnes-Noble’ın e-okuyucusu Nook’u bünyesine katacağını açıkladı.

Avustralyalı bir kitabevi, okuyucularına, Amazon’un e-okuyucusu Kindle’dan vazgeçmeleri koşulunda 50 Avustralya doları vermeyi, vaat etti.

Kitabevleri

Beyoğlu’nun en önemli kitabevlerinden biri olan Robinson Crusoe bir açıklama yayınlayarak, kitabevinin içinde bulunduğu olumsuz durum üzerine bilgi verdi. Aynı zamanda yayınevi bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için bir kampanya da başlattı.

1971 yılında Hadi Olca tarafından Nişantaşı’nda kurulan Akademi Kitabevi 24 yıl aranın ardından, bu kez Kadıköy’de, yeniden açıldı. Kitabevinin verdiği ödüller sayesinde; Ahmet Altan, Murathan Mungan ve İnci Aral’ın ilk yapıtları okurlarla buluşmuştu.

2013 yılı derlemesinin ilk bölümüne ulaşmak için tıklayınız.