Sizi bilmem ama Sabit Fikir’in haber bölümünün tutkunuyum ben. Hemen her gün, kimilerinin ölü de dediği, edebiyat dünyamızda olsun, başkalarının edebiyat dünyalarında olsun, olan biteni hevesli bir telaşla okumazsam içim rahat etmez. Dikkatli seçimleri için sitemizin editörlerine minnettar olduğum kadar cümle renkli edebi figüre de borçlu hissederim hep kendimi.

Ancak tam bu noktada dikkatimi çeken ve beni üzen önemli bir husus dünya edebiyatının bizimkiler kadar renkli olmaması. Kan yok, can yok sanki onlarda. Evet, tamamen böyle düşünüyorum. Bakınız çıkan son haberlere: Pattie Smith dedektif romanı yazıyormuş, Joponya’da 99’luk bir kadın şair çoksatar olmuş, vs. Pek iyi, pek güzel diyerek geçeceğiniz bu sönük haberlerin yanı sıra bizden gelen haberler öyle mi ya, hepsi nasıl kaynamakta, nasıl hararetli, nasıl da akıl almazca.

Bakalım bakalım ilk habere. Türkiye’nin önemli kitabevlerinden biri, yine son derece prestijli, önemli bir yayınevinin ajandasının satışını durdurmasıyla edebiyat gündemimizde. Ajandanın içeriği, kitabevinin tavrı, olayın detayı bir yana(bknz. Sabit Fikir Haber bölümü 24.01.11 tarihli “Nezih Kitapçıda Sansür” başlıklı haber) bütün bu olan bitenler bana biraz da başta, geçtiğimiz günlerde yaşadığımız tarihi dizi tartışmalarını, ve diğerlerini, anımsatıyor fena halde.

Kaba hatlarıyla bir takım düşüncelere tutunup, bunun üzerinden ince hassasiyetler geliştirip sonrasında da, bu hassasiyetlere karşı gelen, karşı gelme ihtimali olan her şeye dair paranoyakça bir savunma güdüsü gelişiyor toplumumuzda. Bu paranoyalar da elbette popüler kültürden sanata, edebiyata uzanan yol üzerinde türlü şekillerde tezahür ediyor.Kendi hayat görüşümüzden farklı olan her yorum, her olay bize karşı işlenmiş bir cinayet gibi. Muhakeme kabiliyeti azaldıkça, hassasiyet telleri geriliyor. Cahil ve gülünç görünme pahasına “biz” ve “bizim karşımızda duran bütün bir dünya” düşüncesi, saplantısı, kısa süre içinde sadece “biz”e zarar verecek, “biz”i yok edecektir. Benden söylemesi.

İkinci haberimiz, daha doğrusu haber dizimiz Selman Rüşdi'nin eski değil, eskimeyen romanı Şeytan Ayetleri üzerine. Öncelikle romandan söz edip sonrasında sırasıyla haberleri vereyim. Şeytan Ayetleri malumumuz, yayımlandığı anda üzerinde kıyametler kopan bir eser… Yazarı hakkında ölüm fetvası verilmemiş, Rüşdi yirmi yıl kaçak hayatı yaşamamış olsaydı eğer, bugün pek azımızın anımsayacağı bir eser… Yıllar içerisinde çeşitli ülkelerden bu kitabı basmak isteyen editörlerin, çevirmenlerin başlarına gelenler, bu kitap için insanların, şaka değil, öldürülmüş olması onu unutmamamızın diğer bir önemli sebebi, unutmamamız gerektiğinin de bir göstergesi aslında. Biraz önce de vurguladığım gibi türlü hassasiyet tellerinin gerildiği, bilendiği ülkemiz edebiyat dünyası bu roman üzerinden tekrar ve tekrar, ısıtıp soğutup geliştirilen tartışmalara ziyadesiyle müsait. Önce, adı bile ürkütücü, olmayan bir yayınevi romanı internet üzerinden çevirip basacağını duyuruyor, ardından kıyamet kopuyor, yazar bu yayıneviyle ilgisi olmadığı üzerine açıklama yapmak zorunda kalıyor, kazanlar kaynıyor ve sonuç: Koskocaman bir hiç.

Sabit Fikir’in yaptığı okur anketine göre, roman ne olursa olsun Türkçeleşmeli. Bütün bu tartışmalar boyunca dile gelmeyen önemli bir noktayı hatırlatmak istiyorum. Şeytan Ayetleri Aziz Nesin tarafından çevrilmişti. Asıl meselemiz çeviri değil ki. Neden her şeyi sadece ve sadece daha da bulanıklaştırmak, içinden çıkılamaz bir hale sürüklemek üzere tartışıyoruz, tartıştırılıyoruz?

Ve son haber: Metin Celal, yaptığı araştırmayla bir efsaneyi yıkıyor. Türkiye’de zannettiğimizin, hep söylenegeldiğinin aksine 12 bin 89 kişiye bir kitap düşmüyormuş. Bilakis, kişi başına 5.6 kitap düşüyormuş. Ancak sözün tam anlamıyla kafamıza düşüyor olmalı ki bu kitaplar, okuma oranımız malum. Okuru olmayan yazarların ülkesinde yaşamak kolay değil. Hiç değil…