Biz biliriz ki ilkbahar doğanın doğumu, sonbahar ölümüdür. Ama şunu da biliriz ki doğa her zaman oyuncudur. Sonbaharda kuru yapraklar arasında bize aşkı sunabileceği gibi ilkbaharın yeşil dallarında ölümü açtırırken bir şaire şu dizeleri fısıldayabilir: Ne anlar acılardan güzel haziran / Ne anlar bahar?

Sadece Nâzım Hikmet değil bizi haziranda bırakıp giden… Edebiyatçılar haziranı çoktan hazana döndürmüş ve "haziranda ölmek zor"muş.*

Franz Kafka, 3 Haziran 1924

3 Temmuz 1883 yılında Prag’da doğan yazar, eserleriyle tüm dünya edebiyatını derinden etkiledi. Babasının zoruyla hukuk eğitimi alan Kafka, 1907 yılında bir sigorta şirketinde çalışmaya başladı. Bu yıllarda Max Brod ile tanışacaktı. Kafka, yazdıklarını yakması için Max Brod’a emanet edecek ama onun ihanetine uğrayacaktı.

Charles Dickens, 9 Haziran 1870

1812 İngiltere doğumlu Charles Dickens, Victoria dönemi İngiltere’sinde sosyal reformu savundu. Yarattığı kahramanlarıyla ve kurguladığı kendine has dünyayla hala popülerliğini yitirmeyen yazarın 200’üncü doğum günü geçtiğimiz şubat ayında okurları tarafından kutlandı.

Ahmed Arif, 2 Haziran 1991

1927 Diyarbakır doğumlu şair, Hasretinden Prangalar Eskittim adlı şiir kitabıyla Türk edebiyatında önemli bir yer edindi.

Ahmet Haşim, 4 Haziran 1933

1884’te Bağdat’ta doğan Ahmet Haşim sembolizmin etkisinde yazdığı şiirleriyle Fecri Ati’den sonra başka bir akıma dahil olmadı ama şiirde anlam üzerine ortaya koyduğu fikirlerle Türk şiirini derinden etkiledi.

Cemil Meriç, 13 Haziran 1987

1916 yılında Hatay’da doğan ünlü yazar ve düşünür, eleştirileri ve incelemeleriyle Türk edebiyatı ve düşünce dünyasında önemli bir yer edindi.

Nâzım Hikmet Ran, 3 Haziran 1963

1901 yılında dünyaya gelen Nâzım Hikmet, hayatının 12 yıldan fazlasını cezaevinde geçirdi, vatandaşlıktan çıkarıldı ve çok sevdiği memleketinden uzakta, aramızdan ayrıldı ve memleketine şiirlerini bıraktı.

Orhan Kemal, 2 Haziran 1970

15 Eylül 1914 yılında Adana’da doğdu. 1939 yılında Nâzım Hikmet okuyup komünizm propagandası yapmak suçundan girdiği Bursa Cezaevi’nde Nâzım Hikmet’le tanıştı. Nâzım onu hikaye ve roman yazması için yönlendirdi. Geçimini sağlamak için hamallıktan işçiliğe pek çok işte çalışan yazar romanlarında, tanık olduğu yoksul ve sömürülen insanların hayatlarını içtenlikle anlattı.

Peyami Safa, 15 Haziran 1961

1899 doğumlu Peyami Safa eserlerinde doğu - batı sorunsalını işleyerek derin psikolojik tahliller yaptı. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı ünlü eseri otobiyografik ögeler taşımaktadır.

Maksim Gorki, 18 Haziran 1936

1868 yılında Rusya’da doğan Maksim Gorki çok küçük yaşta anne ve babasını kaybetti. Sadece birkaç ay okula gidebilen yazar 8 yaşında çalışmaya başladı ve işçi sınıfıyla çok erken yaşta tanıştı. Yaşadığı zorluklar ve yoksulluklar nedeniyle Rusça’da acı anlamına gelen Gorki adını aldı. Eserlerinde Rus toplumunu ve Sovyet Devrimi öncesi dönemi keskin gözlem gücüyle yansıttı ve o günleri zamanımıza taşıdı.


 

Mina Urgan, 15 Haziran 2000

1 Mayıs 1915 İstanbul'da dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi’nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü olarak görev yaptı. Thomas Malory, Henry Fielding, Balzac, Graham Greene, William Golding, Shakespeare gibi yazarların eserlerini Türkçeye çevirdi. Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri kitaplarıyla geniş bir okur kitlesine ulaştı.

Ray Bradbury, 6 Haziran 2012

1920 doğumlu Ray Bradbury 1950’lerde yazdığı korku ve bilim kurgu tarzı eserlerindeki zengin düş gücüyle fantastik edebiyatın ufkunu genişletti. Geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz ünlü yazarın başyapıtı Fahrenheit 451, 1966’da François Truffaut tarafından sinemaya uyarlandı.

Henry Miller, 7 Haziran 1980

Amerikalı ünlü yazar Henry Miller 1891’de New York’ta doğdu. Çoğu eserinde kendi yaşamını tekrar kurgulayan yazarın en ünlü kitabı Yengeç Dönencesi pek çok dile çevrildiği gibi birçok ülkede yasaklı kitaplar listesine girdi.

George Sand, 8 Haziran 1876

Gerçek ismi Amandine Aurore Lucile Dupin olan yazar 1804’te Paris’te doğdu. Hem kadın hem yazar olmanın zor olduğu o yıllarda George takma adını kullanıyor erkek giysileri giyiyordu. Kendine has üslubu ve güçlü karakteriyle Chopin’in ilham kaynağıydı.

Cengiz Aytmatov, 10 Haziran 2008

12 Aralık 1928 doğumlu Kırgız yazar Cengiz Aytmatov yaşadığı coğrafyayı aşarak sesini tüm dünyaya duyurdu. İlhamını kendi medeniyetinden alan Aytmatov, eserlerindeki lirik, mitolojik öğeler ve özgün üslubuyla çağdaş klasikler arasına girdi.

Ahmet Muhip Dıranas, 21 Haziran 1980

1909 Sivas doğumlu şair heceyle şiir yazan son kuşaktan kabul edilebilir. Meşhur şiiri Fahriye Abla aradan geçen yılların eskitemediği güzelliğiyle hala dillerdedir.

James Matthew Barrie, 19 Haziran 1937

1860 doğumlu İskoç roman ve tiyatro yazarı James Matthew Barrie, büyümek istemeyen masal kahramanı Peter Pan’ın yaratıcısıdır.

William Golding, 19 Haziran 1993

İngiliz yazar William Golding 1911 İngiltere’de doğdu. 1954’te Sineklerin Tanrısı romanıyla üne kavuşan yazar 1983 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.

Jorge Luis Borges, 14 Haziran 1986

1899 Arjantin doğumlu, büyülü gerçekçiliğin büyük yazarı Borges, 1955’te Arjantin Devlet Kütüphanesi’nin müdürlüğüne getirildiğinde görme yetisini tamamen kaybetmek üzereydi ve şöyle diyordu: “Bana aynı anda hem 800. 000 kitabı hem de karanlığı veren Tanrı'nın muhteşem ironisi.”

Vüs’at O. Bener, 1 Haziran 2005

1922 doğumlu olan Vüs'at O. Bener, eserlerinde karmaşık ve okuyucuyu zorlayan bir anlatım kullandı. Öykü ve romanları tekrarlayan anlatılar, ortak karakterler ve otobiyografik ögeler barındırır. Kendine has üslubu ve naif alaycılığıyla Vüs'at O. Bener edebiyatımıza yepyeni bir soluk getirdi.

*Hasan Hüseyin Korkmazgil'in Haziranda Ölmek Zor adlı şiirinden.